Του Κ. Ν. Σταμπολή (energia.gr)

Τα όσα ειπώθηκαν ενωρίτερα αυτή την εβδομάδα στο ετήσιο συνέδριο του ΚΚΚ, που πραγματοποιείται αυτές τις ημέρες στο Πεκίνο, ήσαν λίαν αποκαλυπτικά ως προς τις προθέσεις της Κινεζικής ιεραρχίας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της αχανούς αυτής χώρας. Που, όμως, λόγω των τεράστιων μεγεθών που εμπλέκονται, θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στον υπόλοιπο κόσμο. Όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός της χώρας Λι Κιουάνγκ, ο νούμερο δυο αξιωματούχος μετά τον πρόεδρο Χι Ζινπινγκ, μέσα στα αμέσως επόμενα χρόνια θα δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη όλων των μορφών ανανεώσιμης ενέργειας, δηλαδή υδροηλεκτρικά, αιολικά και φωτοβολταϊκά

Σύμφωνα με τον Λι Κιουάνγκ, το νέο αναπτυξιακό τρίπτυχο θα βασιστεί στα ηλιακά φωτοβολταϊκά πανέλα, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τις μπαταρίες λιθίου, το οποίο θα αντικαταστήσει το μέχρι σήμερα ισχύον «ένδυση, επίπλωση και ηλεκτρικές συσκευές». Η δε έμφαση στην ηλιακή ενέργεια και την ηλεκτροκίνηση, που αποκαλούνται πλέον οι « νέες παραγωγικές δυνάμεις», έρχεται να αναπληρώσει το παραγωγικό κενό που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στην μετά-Covid περίοδο.

Με το Πολίτμπιρο να έχει θέσει ετήσιο στόχο για την ανάπτυξη της Κινεζικής οικονομίας στο 5%, υπάρχει εκδηλη ανάγκη να υπάρξει νέο αναπτυξιακό μοντέλο που - όπως δείχνουν τα πράγματα - αυτό θα επικεντρωθεί στην ενέργεια. Απώτερος στόχος να αυξηθεί η εγχώρια παραγωγή ΑΠΕ (που σήμερα καλύπτει το 11,1 % της συνολικής κατανάλωσης, με τη μερίδα του λέοντος να καλύπτεται από άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο με το 60% περίπου από αυτά να εισάγονται). Άρα, η Κίνα έχει κάθε λόγο να θέλει να μειώσει τις εισαγωγές ενέργειας και να περιορίσει ακόμα περισσότερο το ενεργειακό κόστος στην παραγωγή.

Ανερχόμενος κλάδος των ΑΠΕ είναι ασφαλώς τα φωτοβολταϊκά, η παραγωγή των οποίων από τις Κινεζικές βιομηχανίες έχει σπάσει κάθε ρεκόρ με συνολική παραγωγή που ξεπέρασε τα 1000 GW το 2023, με 170 GW από αυτά να εγκαθίστανται στην χώρα. Σήμερα, και για επόμενα 3 χρόνια η Κίνα θα ελέγχει το 80% της παγκόσμιας παραγωγικής δυναμικότητας. Η τεράστια διαθεσιμότητα γης και η φθηνή χρηματοδότηση σε επιχειρήσεις και στις περιφέρειες από τις τράπεζες και αναπτυξιακούς οργανισμούς έχει δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για την γιγάντωση της εγχώριας αγοράς. Σήμερα (τέλος 2023) η Κίνα έχει συνολική εγκατεστημένη ισχύ 550 GW φωτοβολταϊκών, με τα 170 GW να έχουν εγκατασταθεί μόνο το τελευταίο έτος. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΕΑ, η συνολική φωτοβολταϊκή ισχύς της Κίνας θα φθάσει τα 1200 GW μέχρι το 2030. Ακόμα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών έργων στην Κίνα σήμερα αντιστοιχεί περίπου στο 50% της παγκόσμιας ισχύος που στο τέλος του 2023 είχε φθάσει τα 1185 GW.

Tα ανωτέρω στοιχεία είναι άκρως διαφωτιστικά ως προς την διαμόρφωση της παγκόσμιας αγοράς φωτοβολταϊκών που - αν όχι τίποτε άλλο - δείχνουν την απόλυτη κυριαρχία της Κίνας, η οποία πολύ σύντομα θα απειλήσει το περίφημο Δυτικό αφήγημα της ενεργειακής μετάβασης. Με την τιμή των Κινεζικών φωτοβολταϊκών πανέλων να διαμορφώνονται στα $16 cents έναντι των $28 cents σε ΗΠΑ και $30 cents στην Ευρώπη, είναι προφανές ότι θα συνεχιστούν ακάθεκτες οι Κινεζικές εξαγωγές σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Νότιο Αμερική, Αφρική και στην υπόλοιπη Ασία, αυξάνοντας ακόμα περισσότερο την εξάρτηση από την Κίνα. Με τυχόν επιβολή κυρώσεων κατά της Κίνας να οδηγούν σε εμπορικό πόλεμο, που θα είναι δύσκολο -  εάν όχι αδύνατο - να τον κερδίσει η Δύση.

Τέλος, να παρατηρήσουμε ότι ένας βασικός λόγος που η Κίνα μπορεί να παράγει και να εξάγει φθηνά φωτοβολταϊκά, πέρα από το χαμηλό εργατικό κόστος και την μεγάλη εσωτερική αγορά που έχει δημιουργήσει, είναι η πολύ φθηνή ηλεκτρική ενέργεια που έχει και η οποία αντιστοιχεί περίπου στο 1/4 του αντίστοιχου κόστους σε Ευρώπη και το 1/2 των ΗΠΑ. Και αυτό διότι το 70% περίπου του ηλεκτρισμού παράγεται από χαμηλού κόστους εγχώριου και εισαγόμενου άνθρακα. Με δεδομένο ότι η παραγωγή πυριτίου, που εξορύσσεται στην Κίνα, και αποτελεί την πρώτη ύλη για την κατασκευή των φωτοβολταϊκών κυττάρων (cells) και είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρα, είναι εμφανές ότι για πολλά χρόνια ακόμα η Κίνα θα έχει το πάνω χέρι στην παραγωγή και διακίνηση φωτοβολταϊκών. Με την Κίνα να ελέγχει πλήρως το σύνολο της παραγωγικής αλυσίδας, από την εξόρυξη της πρώτης ύλης μέχρι το τελικό προϊόν.

Είναι προφανές ότι, εάν η Ευρώπη και ο δυτικός κόσμος γενικότερα επιμείνουν στην πράσινη μετάβαση, στηριζόμενες αποκλειστικά στις ΑΠΕ, οδηγούνται τάχιστα σε απόλυτη εξάρτηση από την Κίνα. Άρα προέχει η σχεδίαση μιας ευρύτερης ενεργειακής πολιτικής και η στροφή σε εναλλακτικά καθαρά καύσιμα.