Παρά την βαθιά ριζωμένη αντίληψη που επικρατεί σε ευρωπαϊκούς κύκλους ότι η Ελλάδα είναι κατά των μεταρρυθμίσεων, ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Η Ελλάδα είναι απόλυτα προσηλωμένη στις μεταρρυθμίσεις. Αρκεί να ρωτήσει κανείς οποιονδήποτε δημόσιο υπάλληλο και θα διαπιστώσει ότι το σύνολο του δημόσιου τομέα είναι κατά της φοροδιαφυγής στην οποία επιδίδονται κυρίως οι ελεύθεροι επαγγελματίες και θα επικροτούσε πλήρως φορολογικές μεταρρυθμίσεις που θα πατάξουν τους φοροφυγάδες.

Ομοίως, κάθε ελεύθερος επαγγελματίας πιστεύει ακράδαντα στην μεταρρύθμιση του κράτους και γιατί όχι στην απόλυση των υπεράριθμων και άρα αργόμισθων δημόσιων υπαλλήλων του, προκειμένου να γίνουν επιτέλους κάποιες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες. Οι αγρότες από την άλλη πλευρά τάσσονται υπέρ των μεταρρυθμίσεων στα κλειστά επαγγέλματα και ειδικά στις μεταφορές που θα τους επιτρέψουν να διακινούν τα προϊόντα τους ταχύτερα και οικονομικότερα. Οι οδηγοί φορτηγών όμως προτάσσουν το μεταρρυθμιστικό αίτημα για τήρηση των νόμων με ενδεχόμενες κυρώσεις για όσους παρακωλύουν το αναφαίρετο δικαίωμα της ελεύθερη μετακίνησης εντός της επικράτειας και θεωρούν ότι θα έπρεπε επιτέλους να λογοδοτήσουν όσοι διεκδικούν τα αιτήματα τους κλείνοντας τις εθνικές οδούς. Ανάλογα παραδείγματα μπορεί να προκύψουν άπειρα σε όλους τους τομείς.  Προκύπτει σχεδόν αβίαστα συνεπώς ότι όλοι οι πολίτες αυτής της Χώρας είναι υπέρ των μεταρρυθμίσεων. Των μεταρρυθμίσεων φυσικά που δεν αφορούν αυτούς αλλά κάποιους άλλους. 

Το χειρότερο όμως είναι ότι έχουν απόλυτο δίκιο όσοι είναι σκεπτικιστές, καθώς στην Ελλάδα οι μεταρρυθμίσεις προωθούνται σχεδόν κατά αποκλειστικότητα από την «κλειστή» τάξη των επαγγελματιών πολιτικών. Οι περισσότεροι μεταρρυθμιστές πολιτικοί αποτελούν την ιστορική γενιά των κομματικών στελεχών που βρέθηκαν στην τρυφερή μετεφηβική ηλικία να διοικούν νομαρχίες, γενικές γραμματείες και δημόσιους οργανισμούς και μετά από δυο τρεις δεκαετίες στα άνετα κοινοβουλευτικά έδρανα, σε αγαστή συνεργασία με τα επιφανέστερα και εκλεκτότερα μέλη του παλαιοκομματικού πολιτικού συστήματος αποφάσισαν ότι πρέπει να αλλάξουν πολλά σε αυτό το τόπο. Δυστυχώς και αυτοί αναφέρονται σε μεταρρυθμίσεις για τους «άλλους» αφού ότι προτείνουν δεν τους αγγίζει αλλά το κυριότερο δεν μπορούν να τις υποστηρίξουνε με την προσωπική τους διαδρομή. Οι αγγλοσάξονες που κάτι παραπάνω γνωρίζουν από μεταρρυθμίσεις έχουν την κατάλληλη φράση «leading by example» ή με άλλα λόγια και σε απλά ελληνικά «δίνοντας το καλό παράδειγμα».  Άνθρωποι που διορίστηκαν σε κυβερνητικές θέσεις λόγω των κομματικών τους ένσημων πριν προλάβουν να κάνουν ούτε ένα μεροκάματο  δε μπορούν να προβάλλουν την Αξιοκρατία και όσοι αξιοποίησαν στο έπακρο τις προσωπικές τους γνωριμίες ελλείψει άλλων ουσιαστικών προσόντων αναλαμβάνοντας να διοικήσουν οργανισμούς και νομαρχίες που ίσως να μην τους προσλάμβαναν ούτε ως συμβασιούχους ας μην διαφημίζουν την Αριστεία γιατί κακό της κάνουν. 

Οι μεταρρυθμίσεις θα έχουν ελπίδα στην Ελλάδα μόνο όταν προέλθουν από ανθρώπους κανονικούς που ξεκίνησαν από χαμηλά, πάλεψαν με τη γραφειοκρατία, αποτύχανε και πετύχανε πολλά ή λίγα  αλλά τα καταφέρανε με τις δυνάμεις τους και μόνο με αυτές. Αυτοί οι νορμάλ άνθρωποι που ξέρουν ακριβώς τι περνάει ο κάθε πολίτης γιατί το έχουν βιώσει στο πετσί τους, που βλέπουν την εξουσία όχι ως επάγγελμα και αυτοσκοπό αλλά ως μια παροδική ευκαιρία να κάνουν τα πράγματα λίγο καλύτερα για όλους, είναι οι μόνοι που μπορούν να μιλήσουν για μεταρρυθμίσεις και να ακουστούν με προσοχή. Για να επιτύχουν οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει όσοι πολιτικοί τις ευαγγελίζονται να δείξουν προσωπικά δείγματα γραφής όπως για παράδειγμα με τον τρόπο με τον οποίο στελεχώνουν τα γραφεία τους και διαχειρίζονται τις παροχές του Κράτους. Οι περικοπές που ψηφίζει ο πολιτικός κόσμος θα πρέπει να ξεκινάνε από τα δικά του σκανδαλώδη προνόμια πριν φτάσουν στους πλέον αδύναμους. Η Αξιοκρατία, η Αριστεία και κάθε είδους μεταρρύθμιση οφείλει να υπηρετείται ευλαβικά από όποιον θα την επιχειρήσει να την επιβάλει και σε άλλους. Αλλιώς δεν είναι μεταρρύθμιση αλλά “μια από τα ίδια” ή καλύτερα “business as usual” όπως θα λέγανε και οι παλαίμαχοι μεταρρυθμιστές πολιτικοί που αποφάσισαν ότι ήρθε η ώρα να ξαναμπούν στο πολιτικό παιχνίδι. Το παιχνίδι όμως έχει αλλάξει. Την παρτίδα για τη Χώρα μπορούν να την κερδίσουν μόνο οι πολίτες από όλους τους ιδεολογικούς χώρους και τάσεις που έχουν δουλέψει στη ζωή τους έχοντας ζήσει έξω από τα κομματικά θερμοκήπια. 

*Ο Βασίλης Βλάχος είναι Επίκουρος Καθηγητής στο ΤΕΙ Θεσσαλίας