Όταν το μόνιμο και συνάμα εύλογό μας παράπονο είναι πως η Ελλάδα από άποψη παραγωγής δημιουργεί... έτοιμους διευθυντές, μία έκθεση για την εγχώρια βιομηχανία ακούγεται αν όχι παράτολμη, έστω μη ρεαλιστική και ενδεχομένως... αστεία. Ωστόσο, η επικρατούσα κατάσταση δεν ήταν πάντα έτσι, και ακριβώς αυτό έρχεται να αποδείξει η νέα ιστορική έκθεση «160 χρόνια made in Greece. Βιομηχανία, πρωτοπορία, καινοτομία», που εγκαινιάστηκε την Πέμπτη, από την Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων και το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου. Με αφορμή τα «160 χρόνια Γκάζι», τη συμπλήρωση δηλαδή 160 χρόνων από την ίδρυση του εργοστασίου φωταερίου της Αθήνας και ένα χρόνο μετά την εξαιρετικά επιτυχημένη προσπάθεια «GR80s. Η Ελλάδα του Ογδόντα στην Τεχνόπολη» που σημείωσε ρεκόρ προσέλευσης (περίπου 80.000 επισκέπτες), ένα ταξίδι στην ελληνική βιομηχανία από το 1860 μέχρι και σήμερα φαντάζει συναρπαστικό στα δικά μας μάτια και σίγουρα στοίχημα για τους εμπνευστές του. 

Η βιομηχανία στην Ελλάδα που προσπαθούσε να μαζέψει τα κομμάτια της από την τουρκική σκλαβιά, να ανασυνταχθεί και να εδραιωθεί ήταν ανέφικτο να θέσει τις βάσεις της και να ορθοποδήσει από τη μία στιγμή στην άλλη. Πάνω που κάπως έβρισκε τον δρόμο της για να εξελιχθεί, πόλεμοι, ανοιχτά εθνικά μέτωπα και αλλεπάλληλες άτυχες συγκυρίες λειτουργούσαν ανασταλτικά, θυμίζοντας λιγάκι το αρτινό γιοφύρι. Τροχοπέδη επίσης, αποτέλεσε η πολύχρονη διαμάχη εργοδοτών και εργαζομένων που ανατροφοδοτούνταν είτε από τα εκάστοτε καθεστώτα είτε από την αδιάλλακτη στάση πολιτικών και συνδικαλιστών. Η έκθεση της Τεχνόπολης επιχειρεί να παρουσιάσει μία πιο ψύχραιμη ματιά, ρίχνοντας φως στις επιτυχίες, αλλά και τις αποτυχίες της εγχώριας βιομηχανίας, να αναδείξει τα όποια προβλήματα προέκυψαν στο ενδιάμεσο ερμηνεύοντας παράλληλα τα βαθύτερα αίτια αυτών, όπως και να προσεγγίσει έναν παρεξηγημένο τομέα που για κάποιους θεωρείται προνομιούχος και δη η απλησίαστη «κότα με τα χρυσά αβγά». Από την όλη διαδικασία αποδόμησης φυσικά, δε λείπει ούτε η εκτεταμένη αποβιομηχάνιση που πλήττοντας όλο τον δυτικό κόσμο, δε θα μπορούσε να «προσπεράσει» την Ελλάδα.

Σε περίπτωση δυσκολίας όσον αφορά στην οπτικοποίηση των ελληνικών success stories, τα παραδείγματα εντοπίζονται κυρίως στον τομέα των τροφίμων και των μετάλλων, με τα ψηφιακά εκθέματα και αντικείμενα να βρίσκονται ταξινομημένα χρονολογικά στο Μηχανουργείο, τις Αποθήκες, το Σιδηρουργείο, καθώς και στον μεταξύ τους αύλειο χώρο. Περισσότερα από 800 αντικείμενα, μηχανήματα, πρώτες ύλες, φωτογραφίες, σπάνια έγγραφα, πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό, πρωτότυπα ιστορικά κείμενα, διαφημίσεις των '90s προερχόμενα από τουλάχιστον 90 εγχώριες (ενεργές και μη) βιομηχανίες περιγράφουν διαδραστικά 8 τομείς (μετάλλου, χημικών, οικοδομικών υλικών και υλών, ενέργειας, τροφίμων και ποτών, κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης, καπνού, επίπλου). Στην ολοκληρωμένη ξενάγηση, σημαντικό ρόλο θα παίξει και η παρουσίαση του ανθρώπινου παράγοντα: πρωτοπόρων επιχειρηματιών, δραστήριων εργαζομένων, όπως και των καινοτομιών που υποστήριξαν και που δε χωράει ο νους ότι θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν κάποτε στον καιρό τους ως «πατέντες». Η επιλογή των παραπάνω πραγματοποιήθηκε βάσει τριών κριτηρίων: της πρωτοπορίας, καινοτομίας και της μακροβιότητας.

Παράλληλα, μέσω της έκθεσης θα απαντηθούν πολύ ειδικές απορίες: Τι έτρωγαν οι στρατιώτες στον ελληνοϊταλικό πόλεμο (κριμ κράκερ Παπαδοπούλου!), ποιο αυτοκίνητο κατασκευάστηκε στη Σύρο, πότε πρωτοσυσκευάστηκε το αλεύρι, ποιο εργοστάσιο φώτισε την Αθήνα, ποιο έψηνε ταυτόχρονα μπισκότα αλλά και... κεραμίδια και άλλα αντίστοιχα ερωτήματα που δύσκολα περνούν από το μυαλό μας, καθότι είτε θεωρούνται δεδομένα είτε δε συντρέχει λόγος προβληματισμού. Όπως και να έχει πάντως, η έκθεση «160 χρόνια Made In Greece. Βιομηχανία, πρωτοπορία, καινοτομία» ουσιαστικά επισφραγίζει έμπρακτα την πρόθεση της Τεχνόπολης να καθιερώσει με τη μορφή θεσμού τέτοιου είδους διοργανώσεις στην αρχή κάθε έτους, καθιστώντας τες αφορμή για να εξοικειωθεί ακόμη περισσότερος κόσμος με τους χώρους της.

Ανακεφαλαιώνοντας, τι κι αν τα λουκέτα είναι πολλά; Η πρόκληση είναι μία: Να θυμηθούμε μέσω απτών αποδείξεων ότι κάποτε ήμασταν στον σωστό, παραγωγικό δρόμο. Δεδομένης της ύπαρξης και μάλιστα σε αφθονία των πρώτων υλών, aka ικανό εργατικό δυναμικό, όρεξη και τεχνογνωσία, γιατί να μην ξανατραβήξουμε προς την... βιομηχανική δόξα; 

*Η έκθεση 160 χρόνια Made In Greece: Βιομηχανία, πρωτοπορία, καινοτομία» πραγματοποιείται υπό την επιστημονική επιμέλεια της Χριστίνας Αγριαντώνη, ύστερα από ιστορική έρευνα του Γιάννη Στογιαννίδη και σε μουσειολογική επιμέλεια της ομάδας Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου ξεκίνησε την Πέμπτη 18 Ιανουαρίου και θα διαρκέσει έως και τις 25 Μαρτίου.

Πληροφορίες

Ημερομηνίες: 18 Ιανουαρίου έως 25 Μαρτίου 2018

Εγκαίνια: Πέμπτη 18 Ιανουαρίου, 19.00

Ωράριο λειτουργίας: 

Τρίτη έως Παρασκευή, 12.00-20.00, Σάββατο & Κυριακή, 11.00-20.00

Εισιτήρια

Γενική είσοδος: 4 ευρώ

Μειωμένο (Άνεργοι, μαθητές 6-18 ετών, φοιτητές): 2,5 ευρώ