Λιγοστές είναι πλέον οι επιχειρήσεις παραγωγής καπνικών προϊόντων. Σύμφωνα με μελέτη της εταιρείας Stochasis, από περίπου 70 επιχειρήσεις που λειτουργούσαν πριν από 10 χρόνια, πλέον έχουν μείνει μόλις εννέα.

Εξ αυτών, οι τέσσερις ασχολούνται με την ελαφριά μεταποίηση καπνικών προϊόντων (Μισσιριάν Α.Ε., Ζαφείρης Ναξιάδης Α.Ε., Καπνική Βιομηχανική Α.Ε. και Συνεταιριστική Ενωση Καπνοπαραγωγών Ελλάδος Α.Ε.), δύο με την παραγωγή καπνικών προϊόντων (Καπνοβιομηχανία Καρέλια Α.Ε. και Παπαστράτος Α.Ε.) και τρεις είναι εισαγωγικές επιχειρήσεις (British American Tobacco Hellas A.E., JTI Hellas A.E. και Imperial Tobacco Hellas A.E.). Στις τελευταίες αποχωρήσεις από τον κλάδο συγκαταλέγονται εκείνες της Καπνικής Μιχαηλίδης Α.Ε., η οποία κατέρρευσε το 2017 υπό το βάρος χρεών, και της ΣΕΚΑΠ, η οποία εξαγοράσθηκε από την JTI, στο πλαίσιο της ευρύτερης εξαγοράς της ρωσικής Donskoy Tabak, αντί 1,6 δισ. δολ. ΗΠΑ τον Μάρτιο του 2018, από την ιαπωνικών συμφερόντων JTI.

Σύμφωνα με τη Stochasis, στην ελληνική αγορά υφίσταται ακόμη ένας μικρός αριθμός εισαγωγέων καπνικών προϊόντων, το μέγεθος των οποίων ωστόσο δεν μεταβάλλει τα χαρακτηριστικά του κλάδου. Η αγορά καπνικών ακολουθεί έντονα καθοδική τάση, με τις πωλήσεις όγκου καπνού αλλά και καπνικών προϊόντων να μειώνονται συνεχώς.

Το 2018 σημειώθηκε μια αύξηση στις πωλήσεις τσιγάρων, αλλά, όπως επισημαίνουν οι άνθρωποι της αγοράς, αυτή ήταν πλασματική. Ειδικότερα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η εγχώρια αγορά τσιγάρων, βάσει φορολογηθεισών ποσοτήτων, ανήλθε το 2018 σε 12,92 δισ. τεμάχια, από 12,02 δισ. τεμάχια το 2017. Σημειώθηκε έτσι αύξηση των ποσοτήτων που φορολογήθηκαν κατά 7,5%.

Παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για πλασματική αύξηση. «Είναι τεχνικό θέμα», παραδέχεται στέλεχος της αγοράς, σημειώνοντας ότι «στην πραγματικότητα υπήρξε αύξηση φορολογήσεων και όχι πωλήσεων». Ο ίδιος εξηγεί ότι το 2016 υπήρξε αποθεματοποίηση (περίπου μισός μήνας κατά μέσον όρο) ενόψει της επικείμενης –τότε– αύξησης φορολογίας από 1/1/2017. «Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά», προσθέτει, «θα διαπιστώσουμε ότι και τα νούμερα του 2017 είναι υπερβολικά μειωμένα, χωρίς να υπάρχει κάποια ουσιαστική μεταβολή στην αγορά».

Για το 2019, πριν ακόμη ξεκινήσει η σημερινή κυβέρνηση τη «δίωξη» των καπνιστών από τους κλειστούς χώρους, η Stochasis προέβλεπε ότι η αγορά καπνικών προϊόντων θα σημειώσει κάμψη της τάξεως του 1% έως 2% – ειδικότερα, υποχώρηση 1% για τα προϊόντα λεπτοκομμένου καπνού και 2% στα βιομηχανοποιημένης παραγωγής τσιγάρα.

Η μελέτη της Stochasis αναφέρει ακόμη ότι η συνολική αποτιμώμενη εμπορική αξία των δύο από τις τέσσερις μεταποιητικές επιχειρήσεις καπνού, με δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία για κάθε χρήση της περιόδου 2012-2018, διαμορφώνεται σε 27,3 εκατ. ευρώ, ενώ η συνολική αποτιμώμενη εμπορική αξία των δύο επιχειρήσεων παραγωγής τσιγάρων, με δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία για κάθε χρήση στην ίδια περίοδο, διαμορφώνεται σε 1,13 δισ. ευρώ για το 2018. Τέλος, η συνολική αποτιμώμενη εμπορική αξία των δύο εισαγωγικών επιχειρήσεων τσιγάρων για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία (Imperial Tobacco και JTI Hellas) διαμορφώνεται σε 70 εκατ. ευρώ το 2018.

Συνεπώς, πάνω από 90% της αξίας του κλάδου συγκεντρώνεται στις δύο παραγωγικές επιχειρήσεις καπνικών προϊόντων, την Παπαστράτος και την Καπνοβιομηχανία Καρέλια.

Βαγγέλης Μανδραβέλης Καθημερινή