Απένταξη επενδυτικών σχεδίων από τον αναπτυξιακό νόμο εάν δεν ξεκινήσει γρήγορα η υλοποίησή τους, μη επιστροφή παραβόλων, υποχρεωτική προσκόμιση πιστοποιητικών δικαστικής φερεγγυότητας, ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας, αλλά και αυστηροποίηση κυρώσεων στην περίπτωση ψευδών στοιχείων αποτελούν μερικές από τις βασικές δικλίδες ασφαλείας στο υπό διαβούλευση αναπτυξιακό νομοσχέδιο.

Την ίδια ώρα αυξάνονται οι χρόνοι αξιολόγησης και έγκρισης των επενδυτικών σχεδίων, ώστε να ανταποκρίνονται –δυστυχώς– στην ελληνική πραγματικότητα, κάτι που ταυτόχρονα σημαίνει και παραδοχή αποτυχίας για την ελληνική δημόσια διοίκηση – και όχι μόνο.

Ενδιαφέρον έχει επίσης το γεγονός ότι καταργείται η μορφή της άμεσης αξιολόγησης κατά σειρά προτεραιότητας (first in - first out) και πλέον υφίσταται ως μοναδική μορφή αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων η συγκριτική αξιολόγηση.

Μέσα από αυτές τις ρυθμίσεις το υπουργείο Ανάπτυξης επιδιώκει να περιορίσει την κατασπατάληση χρημάτων που χαρακτήρισε τους αναπτυξιακούς νόμους έως τώρα, καθώς σε ουκ ολίγες περιπτώσεις χορηγήθηκαν επιδοτήσεις για επενδύσεις «φαντάσματα», και ταυτόχρονα να αποτρέψει το φαινόμενο των επαναλαμβανόμενων παρατάσεων στις διαδικασίες που διέπουν την υποβολή, αξιολόγηση, έγκριση και υπαγωγή των επενδυτικών σχεδίων.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης, στο πλαίσιο των αναπτυξιακών νόμων 3299/2004 και 3908/2011 έχουν καταβληθεί προκαταβολές ύψους 480 εκατ. ευρώ για 1.400 επενδυτικά σχέδια τα οποία δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Σε εξέλιξη βρίσκεται σχετική διαδικασία και για επενδυτικά σχέδια που δεν ολοκληρώθηκαν ενώ είχαν υπαχθεί στον νόμο 4399/2016.

Οι βασικές αλλαγές που εισηγείται το υπουργείο Ανάπτυξης όσον αφορά την υποβολή, τον έλεγχο αλλά και την παρακολούθηση της υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων είναι οι ακόλουθες:

• Τα επενδυτικά σχέδια απεντάσσονται από τον αναπτυξιακό νόμο εάν δεν έχει ξεκινήσει η υλοποίησή τους εντός 18 μηνών από τη δημοσίευση της περίληψης της απόφασης υπαγωγής. Η πρόβλεψη αυτή στο άρθρο 22 του νομοσχεδίου αποτελεί τη βασική δικλίδα ασφαλείας για την αποφυγή φαινομένων κατάχρησης των ενισχύσεων του αναπτυξιακού νόμου.

• Τα παράβολα που καταθέτουν οι επενδυτές με την υποβολή των φακέλων των επενδυτικών σχεδίων, αλλά και αργότερα κατά τον έλεγχο υλοποίησης της επένδυσης, δεν επιστρέφονται σε καμία περίπτωση. Οπως επισημαίνεται στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο, τούτο γίνεται «για λόγους αποφυγής υποβολής καταχρηστικών αιτήσεων, αλλά και προς τον σκοπό προσέλκυσης λυσιτελών προτάσεων από επιμελείς φορείς επένδυσης». Σημειώνεται ότι δεν απαιτείται η κατάθεση παραβόλου στην περίπτωση επενδυτικών σχεδίων στο νέο καθεστώς «Κοινωνική επιχειρηματικότητα και χειροτεχνία» που απευθύνεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και στην περίπτωση που ο έλεγχος υλοποίησης επενδυτικού σχεδίου διενεργείται από ορκωτό ελεγκτή ή ελεγκτική εταιρεία και όχι από υπηρεσία του Δημοσίου.

• Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι στις αρμόδιες υπηρεσίες υποβλήθηκαν ψευδή ή παραπλανητικά στοιχεία ή ότι έχουν αποσιωπηθεί στοιχεία, η γνώση των οποίων θα οδηγούσε στον αποκλεισμό της υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου στο παρόν ή θα οδηγούσε στο να υπαχθεί με όρους διαφορετικούς ή σε μη πιστοποίηση της ολοκλήρωσης η απόφαση υπαγωγής. Ετσι, εάν δεν έχει ολοκληρωθεί επένδυση και έχει δοθεί μέρος της ενίσχυσης, αυτό επιστρέφεται στο σύνολό του, προσαυξημένο, σύμφωνα με το άρθρο 25, πλέον 10%. Σε περίπτωση ολοκλήρωσης της επένδυσης επιστρέφεται το σύνολο της χορηγηθείσας ενίσχυσης, επίσης προσαυξημένης κατά 10%.

• Εντός 30 ημερών από την έκδοση οριστικού πίνακα κατάταξης, ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου υποβάλλει επικαιροποιημένα πιστοποιητικά δικαστικής φερεγγυότητας, φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας. Επειτα και από αυτό το στάδιο εκδίδονται ατομικές αποφάσεις υπαγωγής.

• Προβλέπεται πλέον υπερδιπλάσιος χρόνος για την αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων σε σύγκριση με τον προηγούμενο αναπτυξιακό. Ετσι, οι 45 ημέρες αυξάνονται σε 100, ενώ στην περίπτωση αξιολόγησης του σχεδίου από ορκωτό ελεγκτή οι ημέρες αυξάνονται από 10 σε 30.

Από το νομοσχέδιο δεν λείπουν και ρυθμίσεις με στόχο την παροχή μεγαλύτερης ευελιξίας στους επενδυτές. Ετσι, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε μέχρι τώρα, προβλέπεται για πρώτη φορά (άρθρο 15 του νομοσχεδίου) ότι κάθε επενδυτικός φορέας μπορεί να υποβάλει αίτηση υπαγωγής του ίδιου επενδυτικού σχεδίου σε περισσότερα καθεστώτα ενίσχυσης, εφόσον πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις. Βεβαίως, με την υπαγωγή του επενδυτικού σχεδίου στον οριστικό πίνακα ενός καθεστώτος, αυτοδικαίως απορρίπτονται όλες οι υπόλοιπες αιτήσεις υπαγωγής για το εν λόγω επενδυτικό σχέδιο.

Δήμητρα Μανιφάβα, Καθημερινή