Βαθιά τομή στον τρόπο που διοικούνται και λειτουργούν οι δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφελείας επιχειρεί να κάνει το υπουργείο Oικονομικών με το νέο νομοσχέδιο για τη «Ρύθμιση Θεμάτων Εταιρικής Διακυβέρνησης των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου». Το νέο πλαίσιο για τις ΔΕΚΟ, το οποίο τίθεται σε δημόσια διαβούλευση με σκοπό να ψηφιστεί το αμέσως επόμενο διάστημα, επιχειρεί επίσης να θεραπεύσει διαχρονικές παθογένειες και να εισαγάγει πρότυπα άρτιας εταιρικής διακυβέρνησης σε ανώνυμες εταιρείες που κατά τις προηγούμενες δεκαετίες έχουν συχνά απασχολήσει με τα προβλήματά τους τούς φορολογουμένους, την κυβέρνηση αλλά και την ευρέως νοούμενη αγορά.

«Το νέο θεσμικό πλαίσιο των ανωνύμων εταιρειών του Δημοσίου τις μετασχηματίζει από μακρύ βραχίονα του Δημοσίου σε αυτοτελείς και διαφανείς οντότητες που διασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον», σημειώνει μιλώντας στην «Καθημερινή» ο γενικός γραμματέας Οικονομικής Πολιτικής του υπουργείου Οικονομικών, Νικόλαος Κουλοχέρης.

«Με το νέο νομοσχέδιο επιδιώκεται η προσαρμοσμένη ενίσχυση των δομών και διαδικασιών εταιρικής διακυβέρνησης των ανωνύμων εταιρειών, των οποίων το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει κατά απόλυτη πλειοψηφία στο ελληνικό Δημόσιο, ώστε αυτές να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς και να καταστούν αποδοτικές, αποτελεσματικές και ανταγωνιστικές», εξηγεί. «Απώτερος σκοπός της κρατικής ιδιοκτησίας ανωνύμων εταιρειών είναι η μεγιστοποίηση της αξίας για την κοινωνία, μέσω της αποτελεσματικής κατανομής των κρατικών πόρων και της άσκησης κοινωνικής πολιτικής, παρέχοντας μέσω αυτών στους πολίτες δημόσια αγαθά και υπηρεσίες», υπογραμμίζει και τονίζει πως με το νέο πλαίσιο «το κράτος-μέτοχος δρα ως συνετός επιχειρηματίας, στοχεύοντας στην επαύξηση της αξίας της εταιρείας, των αποτελεσμάτων και της απόδοσής της προς όφελος των πολιτών».

Είναι χαρακτηριστικό πως με το νομοσχέδιο τίθενται για πρώτη φορά ελάχιστα τυπικά προσόντα και για τον πρόεδρο και για τα λοιπά μέλη του Δ.Σ. (πτυχίο ιδρύματος ανώτατης εκπαίδευσης πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού τομέα και 5ετής τουλάχιστον προϋπηρεσία), ενώ μέχρι σήμερα δεν υπήρχε καμία σχετική πρόβλεψη για τα ελάχιστα προσόντα των μελών του Δ.Σ.

Ακόμη διαχωρίζεται ο ρόλος του μετόχου από τον ρόλο του εποπτεύοντος υπουργού, υιοθετώντας τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΟΟΣΑ για τις εταιρείες του Δημοσίου. Ετσι, με τον διαχωρισμό των ρόλων που επιτελούν οι αρμόδιοι υπουργοί επί των Α.Ε., «επιτυγχάνεται διαφάνεια και λογοδοσία στη διακυβέρνηση των Α.Ε. του Δημοσίου», εκτιμά ο γ.γ. του ΥΠΟΙΚ.

Οι εταιρείες θα καταρτίζουν επίσης υποχρεωτικά τετραετή στρατηγικά και ετήσια επιχειρησιακά σχέδια, τα οποία εγκρίνονται από τη γενική συνέλευση, στα οποία θα περιγράφεται πλέον σαφώς ο προγραμματισμός των επιχειρηματικών επιλογών της διοίκησης της εταιρείας και ο τρόπος πραγματοποίησής τους, σε ευθυγράμμιση και στην κατεύθυνση της δήλωσης αποστολής και της δήλωσης ειδικών υποχρεώσεων.

«Για πρώτη φορά το κράτος καταρτίζει και δημοσιοποιεί την πολιτική κρατικής ιδιοκτησίας ανωνύμων εταιρειών (Ownership Policy, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες του ΟΟΣΑ), στην οποία περιγράφονται ο απώτερος σκοπός της κρατικής ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων, οι λόγοι για τους οποίους το κράτος ιδρύει ή κατέχει μετοχές σε Α.Ε.», επισημαίνει ο κ. Κουλοχέρης.

Επιπλέον, για πρώτη φορά συνάπτεται μεταξύ της εταιρείας και του Δημοσίου η «Δήλωση ειδικών υποχρεώσεων», διάρκειας 3 ετών, στην οποία καθορίζονται οι σχέσεις και οι υποχρεώσεις της εταιρείας απέναντι στο κράτος, καθώς και οι στόχοι (KPIS) που δεσμεύεται η εταιρεία να επιτύχει στο πλαίσιο του εγκεκριμένου από τον μέτοχο στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδίου και του ετήσιου προϋπολογισμού της. Παράλληλα θα συνάπτεται «Σύμβαση παροχής δημόσιας υπηρεσίας» με το ελληνικό Δημόσιο, εφόσον οι εταιρείες υποχρεούνται να παρέχουν αγαθά ή υπηρεσίες στο Δημόσιο ή να εκπληρώνουν οποιεσδήποτε άλλες υποχρεώσεις δημοσίου συμφέροντος.

Αν και θεωρητικά είναι αυτονόητο και θα περίμενε κανείς ότι υπάρχει ήδη, το νέο νομοσχέδιο θεσμοθετεί την υποχρέωση σύστασης Ψηφιακού Μητρώου Συμμετοχών του Δημοσίου, στο οποίο θα απογραφούν όλες οι εταιρείες στις οποίες το Δημόσιο είναι μέτοχος. Ετσι εκτιμάται ότι για πρώτη φορά θα υπάρξει πλήρης εικόνα των συμμετοχών του Δημοσίου σε Α.Ε.

«Η χώρα μας αλλάζει και εκσυγχρονίζεται. Από τις εποχές που οι ανώνυμες εταιρείες του Δημοσίου (ΔΕΚΟ) αποτελούσαν συνώνυμο αδιαφάνειας και κατασπατάλησης του δημοσίου χρήματος, περάσαμε στο επόμενο στάδιο με τον νόμο 3429/2005, όπου επιχειρήθηκε επιτυχώς ο εξορθολογισμός της λειτουργίας τους», υπογραμμίζει ο κ. Κουλοχέρης.

Στόχος είναι να ενισχυθεί όχι μόνον η διαφάνεια αλλά και ο έλεγχος και η λογοδοσία, αλλά και να υιοθετηθεί η ίδια η υπόσταση των εταιρειών αυτών, που οφείλουν να έχουν σαφείς στόχους και δεσμεύσεις, ενώ εντάσσονται σε μια κεντρική πολιτική κρατικής ιδιοκτησίας δημιουργώντας συγκεκριμένο αποτύπωμα για την ελληνική κοινωνία και οικονομία, αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ηλίας Γ. Μπέλλος Καθημερινή