Θυμάστε τις εποχές που οι Ελληνες συχνά κορόιδευαν τους ξένους τουρίστες ότι πάνε στην ταβέρνα και παραγγέλνουν μόνο μία σαλάτα και μία μερίδα πατάτες; Η οικονομική κρίση που προηγήθηκε σε συνδυασμό με τις μεγάλες ανατιμήσεις στην εστίαση και στο πακέτο διακοπών έκαναν καθώς φαίνεται της μόδας το παραπάνω «μοντέλο» διατροφής όχι μόνο για τους αλλοδαπούς, αλλά πλέον και για τους ημεδαπούς τουρίστες. Ακόμη χειρότερο για την εστίαση δεν είναι οι λιτές παραγγελίες, αλλά οι μηδενικές παραγγελίες, αφού ολοένα και περισσότεροι επιλέγουν να μαγειρέψουν στις διακοπές μέσα στο κατάλυμα –συνήθως τύπου Airbnb, που διαθέτει και τις απαιτούμενες συσκευές– αντί να επισκεφθούν ένα εστιατόριο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) ο κύκλος εργασιών στις επιχειρήσεις εστίασης υποχώρησε το β΄ τρίμηνο του 2025 κατά 2,6% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024 και μειώθηκε σε 2,72 δισ. ευρώ από 2,80 δισ. ευρώ πέρυσι. Πρόκειται, μάλιστα, για το δεύτερο συνεχές τρίμηνο που καταγράφεται υποχώρηση του τζίρου των επιχειρήσεων εστίασης, αφού και κατά το α΄ τρίμηνο του 2025 ο κύκλος εργασιών του κλάδου διαμορφώθηκε σε 1,84 δισ. ευρώ από 1,99 δισ. ευρώ το α΄ τρίμηνο του 2024, μειώθηκε δηλαδή κατά 7,6%. Συνολικά το α΄ εξάμηνο του 2025 καταγράφεται υποχώρηση του κύκλου εργασιών στην εστίαση κατά περίπου 226 εκατομμύρια ευρώ ή κατά 4,7%.

Από την άλλη, τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς Circana δείχνουν ότι το α΄ εξάμηνο του 2025 οι υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης για τα σούπερ μάρκετ καταγράφονται στα νησιά (9,5%) και στην Κρήτη (8,1%).

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία για τον πληθωρισμό (Ιούλιος 2025), στην εστίαση καταγράφονται ανατιμήσεις 6% σε ετήσια βάση, ενώ το λεγόμενο πακέτο διακοπών είναι ακριβότερο κατά 6,4%. Πέρα από την αλλαγή των συνηθειών στις διακοπές, καθοριστικό ρόλο στην πτώση του κύκλου εργασιών στην εστίαση διαδραματίζει και η περιστολή των δαπανών των νοικοκυριών στην Ελλάδα για φαγητό εκτός σπιτιού.

Η μεγαλύτερη μείωση κύκλου εργασιών στην εστίαση κατά το β΄ τρίμηνο του 2025 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024 σημειώθηκε στη Σαντορίνη (21%), έναν από τους δημοφιλέστερους παγκοσμίως προορισμούς στον οποίο φέτος καταγράφεται υποχώρηση της τουριστικής κίνησης. Μία, βεβαίως, από τις αιτίες –αλλά όχι και η μοναδική– είναι η έντονη σεισμική δραστηριότητα στο νησί στις αρχές του έτους, η οποία οδήγησε σε πρόωρες αποχωρήσεις τουριστών, αλλά και σε ακυρώσεις κρατήσεων.

Το ανησυχητικό –κυρίως για το τι ενδεχομένως ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια– είναι ότι μείωση του τζίρου καταγράφηκε σε πολλές ακόμη περιοχές, δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Ετσι, στην Τήνο ο κύκλος εργασιών στην εστίαση μειώθηκε το β΄ τρίμηνο του 2025 κατά 10% σε σύγκριση με το β΄ τρίμηνο του 2024, στη Μύκονο κατά 8%, στην Πάρο κατά 7%, στη Μεσσηνία κατά 7,7%, στη Σύρο κατά 1,9%, στην Ικαρία κατά 10,8%, στη Σάμο κατά 3,9%, στη Λακωνία κατά 4,1%, στη Μαγνησία κατά 6,3%. Αξίζει να σημειωθεί ότι σοβαρή κάμψη παρατηρήθηκε στον κύκλο εργασιών της εστίασης και στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη, 1,9% και 5,2%, αντιστοίχως. Συνολικά καταγράφηκε μείωση του τζίρου της εστίασης σε 37 νομούς το β΄ τρίμηνο του 2025 σε σύγκριση με το β΄ τρίμηνο του 2024.

Καθημερινή (Δήμητρα Μανιφάβα)