Σε ετοιμότητα όλες τις θερμικές μονάδες, φυσικού αερίου και λιγνίτη έθεσε ο Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) για να αντιμετωπίσει τις συνθήκες υψηλής ζήτησης κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου στο δύσκολο περιβάλλον που διαμορφώνει πανευρωπαϊκά η παρατεταμένη ενεργειακή κρίση.

Οι θερμικές μονάδες θα πρέπει να είναι σε ετοιμότητα για να δουλέψουν στο «φουλ» προκειμένου να καλύψουν περιόδους υψηλής ζήτησης που μπορεί να προκαλέσει πιθανή έντονη κακοκαιρία, γι’ αυτό και ο ΑΔΜΗΕ απηύθυνε συστάσεις στους ηλεκτροπαραγωγούς των μονάδων φυσικού αερίου να διασφαλίσουν εγκαίρως συμβόλαια προμήθειας καυσίμου για μεγάλο χρονικό διάστημα και στις λιγνιτικές μονάδες να διασφαλίσουν ικανά αποθέματα λιγνίτη στις αυλές τους.

Παράλληλα, οι μονάδες φυσικού αερίου που μπορούν να δουλέψουν και με εναλλακτικό καύσιμο (οι μονάδες της ΔΕΗ, της Elpedison και οι μικρές της Ηρων) καλούνται να γεμίσουν τις δεξαμενές τους με πετρέλαιο, ώστε εάν υπάρξει έλλειμμα φυσικού αερίου να διασφαλιστεί συνολική ισχύς 1.790 MW.

Εκσκαφείς, ταινιόδρομοι και άλλα μηχανήματα της ΔΕΗ, που είχαν παροπλιστεί εδώ και μήνες στο πλαίσιο του προγράμματος απολιγνιτοποίησης, επισκευάστηκαν άρδην και έβαλαν μπροστά για την επαναλειτουργία των τριών ορυχείων Νοτίου Πεδίου του λιγνιτικού κέντρου Πτολεμαΐδας, καθώς η κρίση πέραν των ζητημάτων επάρκειας που εγείρει, ανέτρεψε και το δεδομένο της «de facto» απολιγνιτοποίησης.

Φθηνότερος ο λιγνίτης

Οι υψηλές τιμές φυσικού αερίου έχουν καταστήσει την παραγωγή από λιγνίτη φθηνότερη και οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ βρίσκονται σε συνεχή λειτουργία το τελευταίο διάστημα, με εξαίρεση τη μονάδα 5 του Αγ. Δημητρίου που τελεί σε καθεστώς συντήρησης. Σε ετοιμότητα για επαναλειτουργία βρίσκεται και η Μεγαλόπολη 3 για να συμβάλει στην ευστάθεια του συστήματος ως τελευταία «ρεζέρβα», όπως έγινε και την περίοδο του καύσωνα, ενώ κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει από τώρα και την επαναλειτουργία των μονάδων 3 και 4 της Καρδιάς που έκλεισαν προ εξαμήνου.

Ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος κλήθηκε από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) να καταθέσει επικαιροποιημένη μελέτη επάρκειας του συστήματος για το κρίσιμο τρίμηνο Δεκεμβρίου - Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου, αξιολόγησε την κατάσταση του συστήματος στη βάση των ιστορικών στοιχείων της τελευταίας πενταετίας.

Διαπιστώνει ότι σε κανονικές συνθήκες δεν υπάρχει κίνδυνος επάρκειας, ωστόσο σε περίπτωση υψηλής ζήτησης λόγω κακοκαιρίας, ενδεχόμενο που δεν μπορεί να αποκλειστεί, το σύστημα είναι οριακό. Τα υδάτινα αποθέματα στους ταμιευτήρες των υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα δεκαετίας, λόγω της εκτεταμένης χρήσης τους τόσο την περίοδο της «Μήδειας» πέρυσι τον Φεβρουάριο όσο και την περίοδο του καύσωνα τον Αύγουστο.

Ο «Μπάλλος», όπως τονίζουν από τον ΑΔΜΗΕ, έβαλε μια ποσότητα νερού στους ταμιευτήρες, αλλά όχι τέτοια που να αλλάζει την εικόνα.

Το σύστημα δεν μπορεί να στηριχτεί ούτε στις εισαγωγές, καθώς από τον Αύγουστο και μετά λόγω των υψηλών τιμών στις γειτονικές αγορές πραγματοποιεί περισσότερες εξαγωγές από εισαγωγές, και το ίδιο εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες.

Σε περίπτωση έντονης κακοκαιρίας η συνεισφορά των ΑΠΕ θα είναι περιορισμένη, με αποτέλεσμα η κάλυψη των περιόδων υψηλής ζήτησης να είναι οριακή και πιθανόν να χρειαστούν μέτρα περικοπών ηλεκτροδότησης.

Ο ΑΔΜΗΕ στη μελέτη που κατέθεσε στη ΡΑΕ υπολογίζει την περίοδο αιχμής για το τρίμηνο Δεκεμβρίου 2020 - Φεβρουαρίου 2021 στα 9.500 MW. Αν και η αιχμή είναι κατά περίπου 2.000 MW χαμηλότερη από την αιχμή του καλοκαιριού, το πρόβλημα με την επάρκεια έγκειται στο γεγονός ότι τον χειμώνα, σε αντίθεση με το καλοκαίρι, η αιχμή παρατηρείται το βράδυ και όχι τις μεσημεριανές ώρες που δουλεύουν τα φωτοβολταϊκά, ενώ έχει επίσης παρατηρηθεί ότι σε συνθήκες παγετού περιορίζεται σημαντικά και η απόδοση των αιολικών.

«Είμαστε οριακά για την αντιμετώπιση υψηλής αιχμής, που δεν μπορούμε να την αποκλείσουμε. Γι’ αυτό και θα πρέπει να είναι όλες οι θερμικές μονάδες διαθέσιμες όχι μόνο από θέμα συντήρησης και βλαβών αλλά και διαθεσιμότητας καυσίμου», τονίζουν από τον ΑΔΜΗΕ στην «K».

Ο AΔΜΗΕ θεωρεί απαραίτητο ότι θα πρέπει να παραμείνει στο σύστημα ως εφεδρεία τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι –που αναμένεται να μπει στο σύστημα η νέα μονάδα φυσικού αερίου της Mytilineos– και να μη διαγραφεί από το μητρώο, όπως έχει ζητήσει η ΔΕΗ, η μονάδα Μεγαλόπολη 3. Βάσει της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η εν λόγω μονάδα μπορεί να δουλεύει μέχρι και 120 ώρες τον χρόνο, διάστημα δηλαδή περίπου μίας εβδομάδας, που μπορεί σε περίοδο υψηλής ζήτησης να αποδειχθεί σωτήρια, όπως έγινε την περίοδο του καύσωνα.

Οι ανησυχίες

Τον ΑΔΜΗΕ προβληματίζει και ανησυχεί η γενικότερη κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ευρώπη σε σχέση με την επάρκεια αερίου. Φαινόμενα καταστρατήγησης του διασυνοριακού εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας που είχαν παρατηρηθεί στο παρελθόν, με την κρίση της Ουκρανίας, εκτιμάται ότι μπορεί να επανεμφανισθούν και μάλιστα σε μεγαλύτερη ένταση, καθώς η κάθε χώρα θα προσπαθεί να καλύψει τις δικές της ανάγκες. Ο ΑΔΜΗΕ, μάλιστα, αναμένεται να εξετάσει μέσα στις επόμενες ημέρες το πλαίσιο για την επιβολή πλαφόν στις εξαγωγές ρεύματος σε περίπτωση που το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας βρεθεί υπό απειλή κατάρρευσης.

Χρύσα Λιάγγου Καθημερινή