Ένα βήμα πριν την υλοποίησή του, αλλά με έντονες αντιδράσεις από την αγορά, βρίσκεται το σχέδιο για εισαγωγή εγγυητικών επιστολών για έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, το οποίο προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με στόχο να φέρει αποσυμφόρηση στην αγορά των ΑΠΕ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τέλος της εβδομάδας πρόκειται να κατατεθεί τροπολογία στο πλαίσιο του νομοσχεδίου για την διαχείριση των αποβλήτων που θα προβλέπει την κατάθεση εγγυητικής επιστολής 35.000 ευρώ/MW για όλες τις βεβαιώσεις παραγωγού πάνω από το 1 MW.

Όπως είχε γράψει το Βusiness Daily, η ηγεσία του ΥΠΕΝ προσανατολίζεται σε εισαγωγή εγγυητικών επιστολών προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να μείνουν μόνο εκείνοι που πραγματικά μπορούν να επενδύσουν. Μάλιστα, την περασμένη εβδομάδα, μιλώντας σε εκδήλωση του Φόρουμ των Δελφών ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας είχε αναφέρει ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν αιτήσεις 10πλάσιες από αυτές που μπορούν να πραγματοποιηθούν, γεγονός που δημιούργησε “bottleneck” («μποτιλιάρισμα») στη ΡΑΕ αλλά και αύξηση στην πίεση στην αγορά.

Το θέμα έχει προβληματίσει έντονα τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αλλά και τον ΑΔΜΗΕ.  Όπως σημείωσε ο πρόεδρος της ΡΑΕ, Αθανάσιος Δαγούμας σε άρθρο του, τον Δεκέμβριο του 2020 υποβλήθηκαν 1865 αιτήσεις συνολικής ισχύος 45,5 GW.

Ο κ. Δαγούμας τόνισε ότι η ΡΑΕ κατάφερε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του αυξημένου όγκου αιτήσεων εκδίδοντας 1.249 Βεβαιώσεις Παραγωγού συνολικής ισχύος 27 GW και ολοκληρώνοντας την αξιολόγηση της πλειοψηφίας των εκκρεμών αιτημάτων έργων ΑΠΕ, που επικαιροποιήθηκαν μέσω του πληροφοριακού συστήματος ΑΠΕ (Βεβαιώσεις Παραγωγού συνολικής ισχύος περίπου 20 GW). Έτσι σήμερα υπάρχουν σε στάδιο αδειοδοτικής ωρίμανσης περίπου 47 GW νέα έργα ΑΠΕ, που έρχονται να προστεθούν στα περίπου 30GW παλιά έργα που διαθέτουν άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. 

Ο πρόεδρος της ΡΑΕ προειδοποιεί, όμως, τους επενδυτές ότι όσο συνεχίζεται αυτό το φαινόμενο της υπερβολής στις αιτήσεις, τόσο θα πιέζονται χαμηλότερα οι τιμές. «Είναι ξεκάθαρο», τονίζει, «ότι ο πληθωρισμός των αιτήσεων, αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική απομείωση των τιμών στις ανταγωνιστικές διαγωνιστικές διαδικασίες, όπως αποτυπώθηκε στον διαγωνισμό του Μαΐου 2021, όπου η χαμηλότερη τιμή προσδιορίστηκε στα 32,97€/MWh, ενώ η μεσοσταθμική τιμή διαμορφώθηκε στα 37,6 €/MWh, και μάλιστα για έργα ισχύος έως 20MW».

Όπως έγραφε το Business Daily, η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ έχει μιλήσει ανοιχτά για τα προβλήματα που εντοπίζονται στις εγκρίσεις έργων ΑΠΕ υποδεικνύοντας αδυναμίες στο θεσμικό πλαίσιο.

Ειδικότερα, μετά την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τις ομαδοποιημένες αιτήσεις μικρών επενδυτών ο Διαχειριστής ήλθε αντιμέτωπος μέσα σε 4 μήνες με τέτοιο όγκο αιτημάτων που στο παρελθόν αντιστοιχούσε σε αιτήσεις 20 ετών. Ο αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ Γιάννης Μάργαρης έχει τονίσει ότι «σε 4 μήνες έχουν γίνει αιτήσεις για 30GW και πάνω που δεν αφορούν σε 10-20 σταθμούς αλλά σε περισσότερους από 3.000. Δεν τίθεται θέμα καθυστέρησης από την πλευρά μας, καθώς οι αιτήσεις ελέγχονται με σειρά προτεραιότητας, αλλά ο όγκος είναι τεράστιος».

Αντιδράσεις φέρνει η νέα ρύθμιση

Ωστόσο, παρά την προσπάθεια του ΥΠΕΝ να «ρίξει τη θερμοκρασία» στην αγορά των ΑΠΕ ξεχωρίζοντας τους σοβαρούς επενδυτές από τις περιπτώσεις που οδηγούν την αγορά σε φούσκα μέσω της εγγυητικής αλλά και της ολοκλήρωσης του νέου χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ, η αγορά αντιδρά έντονα στο σχέδιο, που, όπως υποστηρίζεται, απέχει πολύ από την αρχική πρόταση του υπουργείου, για την οποία υπήρχε συμφωνία.

Σε επιστολή του προς το ΥΠΕΝ ο Σύλλογος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών σημειώνει πώς, αν και σε πρώτο επίπεδο βρίσκει το μέτρο σωστό, ωστόσο υπογραμμίζει την ανησυχία του για τον συγκεκριμένο τρόπο και το στάδιο της αδειοδότησης που εφαρμόζεται, καθώς θεωρεί ότι η εξαίρεση των χαμηλότερων του 1 μεγαβάτ έργων από τη νέα εγγυητική δεν θα επιφέρει αποσυμφόρηση και σε κάθε περίπτωση διαφέρει από την πρόταση που παρουσιάστηκε τον Απρίλιο από το υπουργείο.

Ειδικότερα, στην επιστολή του ΣΕΦ αναφέρεται ότι:

«Η πρόταση αυτή διαφέρει ουσιαστικά από την αντίστοιχη που παρουσίασε στους φορείς ΑΠΕ το ΥΠΕΝ τον περασμένο Απρίλιο και έκανε λόγο για “υποβολή Εγγυητικής Επιστολής κατά την αίτηση για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης (για όλα τα έργα)”. Πού ακριβώς έγκειται η διαφορά; Στη νέα πρόταση, οι επενδυτές με Βεβαίωση Παραγωγού καλούνται να πληρώσουν δύο φορές για το ίδιο πράγμα, δηλαδή τη Βεβαίωση Παραγωγού, μια άδεια χωρίς ιδιαίτερη βαρύτητα πλέον. Μια φορά έχοντας πληρώσει το “Εφάπαξ Τέλος Έκδοσης Βεβαίωσης” (και μία καταθέτοντας μια εγγυητική). Επιπλέον, της νέας εγγυητικής εξαιρούνται τα έργα με ισχύ μικρότερη από 1 MW, τα οποία, σημειωτέον, συναθροίζουν πολλές χιλιάδες μεγαβάτ. Άρα μόνο αποσυμφόρηση των δικτύων δεν αναμένεται από τη νέα πρόταση.

Αντιθέτως, η αρχική πρόταση του ΥΠΕΝ (που μας βρίσκει σύμφωνους) μπορεί να ξεσκαρτάρει πράγματι τις αιτήσεις και να αποσυμφορήσει τα δίκτυα. Ήδη από τον περασμένο Απρίλιο, ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών είχε αποστείλει επιστολή προς το ΥΠΕΝ για το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί μια τέτοια ρύθμιση».

Όπως σημειώνει ο ΣΕΦ η υποχρέωση προσκόμισης της εγγυητικής επιστολής κατά την αίτηση για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης (για όλα τα έργα) θα πρέπει να έχει αναδρομικό χαρακτήρα για να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα, δεδομένου του μεγάλου όγκου συσσωρευμένων αιτήσεων: «Θα πρέπει δηλαδή να καταλαμβάνει και όλα τα αιτήματα τα οποία έχουν παραληφθεί από τους Διαχειριστές και για τα οποία δεν έχει εκδοθεί δεσμευτική προσφορά σύνδεσης. Η εγγυητική επιστολή θα πρέπει να προσκομιστεί στον Διαχειριστή το αργότερο τέσσερις (4) μήνες από τη θέση σε εφαρμογή της προτεινόμενης ρύθμισης, εκτός και αν εκδοθεί στο μεταξύ δεσμευτική προσφορά σύνδεσης, οπότε αυτή πρέπει να προσκομιστεί εντός 2 μηνών από την εν λόγω δεσμευτική προφορά. Σε περίπτωση μη προσκόμισης της εγγυητικής επιστολής εντός των προθεσμιών αυτών, η αίτηση σύνδεσης τίθεται στο αρχείο, τυχόν εκδοθείσα δεσμευτική προσφορά σύνδεσης ακυρώνεται και ενημερώνεται η ΡΑΕ, ώστε να προβεί στην ανάκληση της Βεβαίωσης Παραγωγού (εφόσον πρόκειται για έργο που υποχρεούται στη λήψη Βεβαίωσης Παραγωγού)».

Για την έκδοση δεσμευτικής προσφοράς σύνδεσης, ο ΣΕΦ τονίζει ότι «δεν θα έπρεπε να απαιτείται η προσκόμιση απόφασης ΕΠΟ, ΠΠΔ ή απαλλαγής, όπως ισχύει κατά περίπτωση, και κάτι τέτοιο θα διευκόλυνε σημαντικά το “ξεσκαρτάρισμα” των αιτήσεων. Αντιστοίχως, η  αρμόδια περιβαλλοντική αδειοδοτική αρχή δεν θα πρέπει να εκκινεί τη διαδικασία αξιολόγησης της ΜΠΕ ή των ΠΠΔ (όπως ισχύει κατά περίπτωση), εφόσον δεν συνυποβάλλεται βεβαίωση παραλαβής της ανωτέρω εγγυητικής επιστολής από τον αρμόδιο Διαχειριστή. Η δεσμευτική προσφορά όρων σύνδεσης, εφόσον έχει χορηγηθεί, ανακαλείται, εφόσον ο φορέας δεν προσκομίσει, εντός 18 μηνών (για αιολικούς και φωτοβολταϊκούς σταθμούς) από την υποβολή του αρχικού αιτήματος για προσφορά όρων σύνδεσης, απόφαση ΕΠΟ, ΠΠΔ ή απαλλαγής (όπως ισχύει κατά περίπτωση). Για τις λοιπές τεχνολογίες ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ ή αν απαιτείται Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί σε 36 μήνες. Στην περίπτωση αυτή επιστρέφεται στον φορέα η εν λόγω εγγυητική επιστολή και ενημερώνεται η ΡΑΕ, ώστε να προβεί στην ανάκληση της Βεβαίωσης Παραγωγού (εφόσον πρόκειται για έργο που υποχρεούται στη λήψη Βεβαίωσης Παραγωγού)».

businessdaily.gr