Πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των κρατών-μελών στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής αύριο θα αποτελέσει και η πρόταση της Κομισιόν για την εφαρμογή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που προορίζεται για ηλεκτροπαραγωγή, με την Ελλάδα να εκφράζει την κάθετη αντίθεσή της. Η πρόταση συμπεριλαμβάνεται στην επιστολή της προέδρου της Κομισιόν προς τους ηγέτες των 27 χωρών ως προσωρινό μέτρο, μέχρι να καθορισθούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα εφαρμοστούν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται ουσιαστικά για το ιβηρικό μοντέλο, το οποίο η Επιτροπή δεν είχε προκρίνει στο έκτακτο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας της 9ης Σεπτεμβρίου, αξιολογώντας ότι θα αυξήσει την κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά 10%, τη στιγμή που έχει τεθεί ως στόχος να μειωθεί κατά 15%, και ότι θα έχει ένα συνολικό κόστος της τάξης των 209 δισ. ευρώ ετησίως. Η πρόταση που τελικά έφτασε στο συμβούλιο υπουργών μέσω Γαλλίας, η οποία έχει αυξήσει σημαντικά τη χρήση φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή λόγω της μειωμένης παραγωγής των πυρηνικών αντιδραστήρων της, βρήκε τη στήριξη μόλις τριών κρατών. Μεταξύ των υποστηρικτών είναι και η Γερμανία, όπου το φυσικό αέριο συμμετέχει στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της με ποσοστό κάτω από 18% και μόλις χθες εξασφάλισε την έγκριση της Κομισιόν για κρατικές ενισχύσεις ύψους 450 εκατ. ευρώ για τη λειτουργία πέντε λιγνιτικών σταθμών έως και τις 31 Μαρτίου 2023.

Για την Ελλάδα, της οποίας η ηλεκτροπαραγωγή εξαρτάται σε ποσοστό 40% από το φυσικό αέριο, το μέτρο αυτό θα περιορίσει σημαντικά τα έσοδα που αντλούνται σήμερα από τη χονδρεμπορική αγορά και κατευθύνονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για τις επιδοτήσεις, ενώ παράλληλα θα βρεθεί να επιδοτεί το φυσικό αέριο των ηλεκτροπαραγωγών καλύπτοντας τη διαφορά του πλαφόν με την τιμή εισαγωγής. Συνολικά για την Ευρώπη από την εφαρμογή του μέτρου δημιουργείται ένα χρηματοδοτικό κενό που θα μεγεθύνεται όσο αυξάνεται η τιμή εισαγωγής του φυσικού αερίου, το οποίο θα πρέπει να καλύπτεται από τους εθνικούς προϋπολογισμούς.

Πέραν αυτών των δύο μέτρων, η Επιτροπή σύμφωνα με την επιστολή της προέδρου της προτείνει επαναδιαπραγμάτευση με τους προμηθευτές της Ε.Ε. με σκοπό τη μείωση των τιμών φυσικού αερίου μέσω μιας κοινής πλατφόρμας κοινών προμηθειών, στην οποία θα συμμετέχουν πέρα από τα κράτη-μέλη και οι βιομηχανίες, και την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης με την προώθηση περισσότερων επενδύσεων σε ΑΠΕ. Προτείνει μάλιστα συμπληρωματικές πηγές χρηματοδότησης για την ενίσχυση του REPOWEREU. Υπογραμμίζοντας, τέλος, ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία ανοχή στην αναστολή λειτουργίας ενεργειακών υποδομών με αφορμή το σαμποτάζ που έπληξε τους δύο αγωγούς Nord Stream 1 και 2, η κ. Λάιεν ενημέρωσε τους Ευρωπαίους ηγέτες των 27 κρατών-μελών πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει συντόμως μέτρα σχετικά με την ετοιμότητα, τη δοκιμή, την ανταπόκριση, τη διεθνή συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών, με σκοπό την καλύτερη δυνατή θωράκιση και ασφάλεια αυτών των υποδομών.

Στο μεταξύ, χθες οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία για το νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, το οποίο θα συμπεριλαμβάνει ένα ανώτατο όριο τιμών για το ρωσικό πετρέλαιο. Το τελικό σχέδιο αναμένεται να υπογραφεί το αργότερο σήμερα το πρωί, πριν από τη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών στην Πράγα για τη σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας και την Παρασκευή για την άτυπη Σύνοδο Κορυφής.

Χρύσα Λιάγγου, Καθημερινή