Δεκατρία χρόνια μετά την έλευσή της στην Ελλάδα, η εταιρεία δείχνει να έχει φτάσει στα όριά της. Οι διαρκείς ζηµίες, παρά τα 200 εκατ. που τοποθετήθηκαν στη χώρα µας, δηµιουργούν γκρίνιες στα κεντρικά στο Μόναχο για την αιµοδότηση διαρκείας, καθώς η ώρα της απόσβεσης δεν διακρίνεται στον ορίζοντα.

Όταν η γερµανική πολυεθνική Media Markt ήρθε στην Ελλάδα, το 2005, η χώρα µας ήταν εντελώς διαφορετική, καθώς ήταν «φρέσκια» ακόµα στο ενιαίο ευρωπαϊκό νόµισµα και ήλπιζε πως τα καλύτερα έρχονταν. 

Ο τότε διευθύνων σύµβουλός της Πάτρικ Βόγκελ στις δηλώσεις που έκανε από το πρώτο µαγαζί της εταιρείας στο Μαρούσι πίστευε ότι τοποθετούνταν σε µια αγορά µε δυτικά χαρακτηριστικά, όπου η ανάπτυξη νοµοτελειακά βρισκόταν προ των πυλών, ενώ το αρχικό πλάνο επένδυσης µιλούσε για επιστροφή των χρηµάτων που θα επενδύονταν σε µικρό σχετικά διάστηµα. 

∆εκατρία πλέον χρόνια µετά, ωστόσο, η εταιρεία δείχνει εγκλωβισµένη σε µια επένδυση που διαρκώς απαιτεί χρήµατα εκ µέρους των µετόχων, σε µια χτυπηµένη από την κρίση αγορά και τελικά σε ένα βαρέλι που µοιάζει να µην έχει πάτο. Στα 13 αυτά χρόνια η χώρα άλλαξε επί τα χείρω, παρασύροντας µια σειρά από σηµαντικές επενδύσεις όπως αυτή του γερµανικού οµίλου. Σαφώς η εταιρεία παρέµεινε πιστή στην υπόσχεσή της να τοποθετηθεί στην Ελλάδα και δεν έφυγε όπως η Carrefour ή η Fnac. Παρά ταύτα, η αγορά των ηλεκτρικών ειδών ίσως να είναι αυτή που χτυπήθηκε περισσότερο από άλλες - αρκεί να δει κανείς την τύχη που είχαν όµιλοι όπως η Ηλεκτρονική, η Εικόνα Ηχος, η Κορασίδης, η ΣΕΗΟΣ κ.ά. Η Media Markt όµως µε πείσµα έµεινε στην Ελλάδα, επένδυσε και φιλοδοξούσε να καταστεί ο δεύτερος παίκτης µε ποσοστά αξιόµαχα, περιµένοντας το τέλος της κρίσης για να δρέψει τους καρπούς αυτής της προσµονής. 

Να όµως που το 2018 ναι µεν βρίσκει την πολυεθνική να έχει εκπληρώσει τον πρώτο της στόχο και µε 12% µερίδιο αγοράς να βρίσκεται όντως στη δεύτερη θέση των αλυσίδων ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών πίσω από την Κωτσόβολος - Dixons που έχει 35%, όµως αυτή η πορεία άφησε σηµάδια. Οι απανωτές ζηµιογόνες χρήσεις, οι διαρκείς ανάγκες άντλησης κεφαλαίων από τη µητρική εταιρεία στη Γερµανία, η ανάγκη περιορισµού του δικτύου καταστηµάτων της, οι συχνές αλλαγές µείγµατος και ύφους και το φρένο στα αναπτυξιακά πλάνα που εκπονούνταν, όµως λόγω της κατάστασης της χώρας δεν µπορούσαν να εφαρµοστούν, έδωσαν τον τόνο. 

Ηταν ξεκάθαρο ότι µια πολυεθνική µε καταστήµατα σε όλη την Ευρώπη και την Ασία, συγκεκριµένα η µεγαλύτερη εταιρεία λιανικής πώλησης ηλεκτρονικών ειδών ευρείας κατανάλωσης στην ήπειρό µας και η δεύτερη µεγαλύτερη στον κόσµο µετά την αµερικανική Best Buy, δεν τα κατάφερνε. O νυν επικεφαλής της Media Markt ∆ηµήτρης Κατραβάς µετά την αποχώρηση του κ. Βόγκελ ανέλαβε τα ηνία σε µια δύσκολη περίοδο. 

Η εταιρεία ήδη µετρούσε πληγές και φαινόταν πως δεν θα έκανε τον «περίπατο» που κάποιοι περίµεναν. Η πρωτόγνωρη ύφεση στην οποία εισήλθε η χώρα άλλαξε εκ νέου τους συσχετισµούς και η εταιρεία έµεινε να παλεύει ξανά µε τα προβλήµατα και τις απανωτές ζηµίες. Αποτέλεσµα, ο περιορισµένος αριθµός προϊόντων σε σχέση µε τον ανταγωνισµό και µικρές επιλογές διαφορετικής µάρκας ακόµα και σε φθηνά ηλεκτρικά προϊόντα. 

Το µοντέλο των µεγάλης επιφάνειας καταστηµάτων δεν λειτούργησε όπως κάποιοι θα περίµεναν. Βέβαια το ελληνικό µάνατζµεντ είχε προειδοποιήσει για όλα αυτά, όµως οι Γερµανοί δύσκολα αλλάζουν τα µοντέλα που έχουν. Ο κ. Κατραβάς το 2012, λίγο µετά το κλείσιµο του concept Saturn, τόνιζε πως «µε βάση τις συνθήκες που επικρατούν τα τελευταία χρόνια στην ελληνική αγορά θα ήταν ουτοπικό να πιστεύαµε ότι θα γυρίσουµε από τις ζηµίες που είχαµε σε κερδοφορία τόσο σύντοµα. Στόχος µας, λοιπόν, ήταν να περιορίσουµε σηµαντικά τις ζηµίες ώστε να έχουµε την απαιτούµενη ενίσχυση από τη Γερµανία και να έχουµε τη δυνατότητα να επανεπενδύσουµε όταν σταθεροποιηθεί η οικονοµία». Και όντως, τα κεντρικά από τη Γερµανία ενίσχυσαν τη θυγατρική στη χώρα µας όχι µόνο µία φορά, αλλά πολλές. Ξεκάθαρη απόδειξη ως προς αυτό αποτέλεσε η εµπιστοσύνη της µητρικής µε την αύξηση του µετοχικού κεφαλαίου που έγινε και η οποία συνολικά άγγιξε τα 74 εκατ. ευρώ. Επρόκειτο για µια αύξηση µετοχικού κεφαλαίου που υπήρξε η µεγαλύτερη γερµανική επένδυση τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, σε µια περίοδο όπου οι γερµανικές επιχειρήσεις γενικά παρουσιάζονταν διστακτικές όσον αφορά την επενδυτική δραστηριότητα στη χώρα µας. Ολοι όµως γνωρίζουν τη δυσαρέσκεια που υπάρχει από τους οµίλους που αναγκάζονται διαρκώς να αιµοδοτούν τις δραστηριότητές τους και να µην έχουν κέρδη.

Νέα προσπάθεια 

Η οµάδα Κατραβά, µε γεµάτα ξανά τα ταµεία, ξαναρίχτηκε στη µάχη επενδύοντας κόπο και χρόνο σε νέα µοντέλα καταστηµάτων και στο e-shop. Μπορεί το σήµα «Saturn» να απέτυχε, µπορεί τα µαγαζιά µεγάλης επιφάνειας -τύπου υπεραγορών- να µην προχώρησαν, όµως σύντοµα µε µια τιτάνια προσπάθεια ξαναστήθηκε ένα νέο, πιο πελατοκεντρικό µοντέλο. 

Με επενδύσεις σε καταστήµατα όπως της Αγίας Παρασκευής ή της Πάτρας, το εµπορικό κέντρο Veso Mare, και µε τις ηλεκτρονικές πωλήσεις να αποφέρουν πλέον το 10% του τζίρου της Media Markt, η διοίκηση αναθάρρησε. Οµως για λίγο. Τα µερίδια αγοράς της παραµένουν στο 12%, η απόσταση από την Κωτσόβολος δεν µίκρυνε, ενώ το µείζον πρόβληµα, η διαρκής δηλαδή αφαίµαξη της µητρικής, συνεχίζεται. Με κέρδη 2,9 εκατ. ευρώ περισσότερο λογιστικά παρά ουσιαστικά, καθώς η µητρική εξακολουθεί να στέλνει χρήµατα για να τονώσει την εταιρεία, είναι δεδοµένο πως η πολυεθνική και η εν Ελλάδι διοίκησή της βρίσκονται πλέον σε ένα σταυροδρόµι αποφάσεων, καθώς θα κληθούν να δουν το µέλλον της ενδελεχώς και να καθορίσουν την πορεία της. 

Σαφώς τα 187 εκατ. ευρώ πωλήσεων δεν είναι και µικρό πράγµα, όµως η ψαλίδα µε τον πρώτο Κωτσόβολο, που παρουσιάζει τζίρους 455 εκατ. ευρώ, δεν µπορεί να κλείσει. Τα έξοδα της εταιρείας, αν και συµµαζεύτηκαν, παραµένουν µεγάλα, οι ανάγκες για αναδιοργάνωση είναι συνεχείς, ενώ συχνές είναι πλέον και οι αλλαγές σε επίπεδο προσώπων, που συντελούνται υπό την πίεση να έρθουν αποτελέσµατα. 

Μάλιστα στα χρόνια που πέρασαν υπολογίζεται πως έχουν τοποθετηθεί στην αγορά µας περί τα 200 εκατ. ευρώ! Θα πρέπει βέβαια να πούµε ότι η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα µας δεν είναι πρωτόγνωρη για τη Media Markt. 

Προβλήµατα οι Γερµανοί έχουν και στη Σουηδία, µια χώρα όπου επίσης η βρετανική Dixons δραστηριοποιείται. Φαίνεται ότι ο κακός δαίµονας της πολυεθνικής από το Μόναχο είναι αυτή η εταιρεία, η οποία κυριαρχεί και στην Ελλάδα. 

Το σήµερα 

Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η εταιρεία βρίσκεται πλέον ενώπιον σηµαντικών αποφάσεων. Αποφάσεων που δεν λαµβάνονται ποτέ ελαφρά τη καρδία - κι αυτό πιστώνεται στα θετικά των Γερµανών, που στα δύσκολα στήριξαν την εταιρεία τους. Οµως µε δεδοµένο ότι τα συµβόλαια των ακινήτων στα οποία στεγάζουν πλήθος καταστηµάτων τους είναι 20ετή -άρα δεν επέτρεπαν σηµαντικές αλλαγές δίχως µεγάλο κόστος τα περασµένα χρόνια-, ίσως τώρα που σιγά-σιγά η εταιρεία οδεύει προς τη λήξη αυτού του διαστήµατος να δούµε αλλαγές να έρχονται. Με τη δέσµευση αυτή να παρέρχεται και την εταιρεία να παραµένει κολληµένη σε µεγέθη που σαφώς δεν την ικανοποιούν και µε τους καταναλωτές να µη βλέπουν πλέον κάτι που να τους εκπλήσσει, η Media Markt είναι σαφές ότι µελετά το αύριο. Πληροφορίες της αγοράς έκαναν λόγο για συζητήσεις και επαφές µε διάφορα σχήµατα είτε προς τη µία, είτε προς την άλλη κατεύθυνση. Επίσης, η όποια συζήτηση για επένδυση σε νέα καταστήµατα εκτός Αττικής προς το παρόν έχει παγώσει µέχρι να φανεί ποια θα είναι η τελική στρατηγική. Ακόµη, η εταιρεία που ως σλόγκαν της είχε το περίφηµο «∆εν είµαι και χθεσινός» έχει παγώσει προς το παρόν τα επικοινωνιακά πλάνα της και όλα δείχνουν ότι βρίσκεται σε αναµονή. Οπως και να έχει, πάντως, το 2019 φαίνεται ότι θα είναι κοµβικό έτος στην ελληνική ιστορία της Media Markt. 

Η ιστορία της εταιρείας 

Η Media Markt ιδρύθηκε από τους επιχειρηµατίες Λέοπολντ Στίφελ, Βάλτερ Γκουντς, Εριχ Κέλερχαλς και Χέλγκα Κέλερχαλς το 1979. Επρόκειτο για µια επιλογή που βασίστηκε στην πρόοδο που γνώρισε η µεταπολεµική Γερµανία και στο πέρασµά της µε τρόπο επιθετικό στη φάση της κατανάλωσης. Το πρώτο κατάστηµα άνοιξε στις 24 Νοεµβρίου 1979 στο Μόναχο. Σήµερα ανήκει στην Media Saturn Holding, η οποία κατέχει επίσης την αλυσίδα Saturn, µια πολύ επιτυχηµένη εταιρεία στην Ευρώπη. 

Η Media Markt και η Saturn δραστηριοποιούνται κυρίως στις ίδιες αγορές, αλλά µε διαφορετικό τρόπο και ως ανταγωνιστές, ενώ εσωτερικό αστείο του οµίλου είναι ο µεταξύ τους πόλεµος αν και πρόκειται για αδελφές επιχειρήσεις. Η Media Saturn Holding µε τη σειρά της ανήκει στη γερµανική εταιρεία λιανικής Ceconomy, η οποία σχηµατίστηκε µε τον διαχωρισµό από την Metro AG. 

Η Media Markt είναι γνωστή στη Γερµανία, αλλά και στη χώρα µας, για τις χιουµοριστικές, αλλά µερικές φορές στα όρια, όπως έχουν χαρακτηριστεί, διαφηµιστικές εκστρατείες της. Τον Μάρτιο του 2006 η πολωνική της καµπάνια δηµιούργησε αντιδράσεις λόγω της αναπαραγωγής στερεοτυπικών εικόνων µε τους µουστακαλήδες Πολωνούς να παραπέµπουν στον «απειλητικό» Πολωνό υδραυλικό που κλέβει τα παντελόνια των Γερµανών εργαζoµένων. Κάποιοι µίλησαν για ξενοφοβική διάθεση. 

Η καµπάνια αυτή αποσύρθηκε τελικά υπό την πίεση της πολωνικής θυγατρικής. Ανάλογες καταστάσεις υπήρξαν στην Τουρκία και την Πορτογαλία. Στην Ελλάδα τα συνθήµατά της είναι «∆εν είµαι και χθεσινός» και «YOLO», µε το τελευταίο να έχει σηµειώσει τα τελευταία χρόνια µεγάλη επιτυχία.

Δημητρης Μαρκόπουλος Πρώτο Θέμα