Εικόνες από τις λαϊκές αγορές των φτωχών βαλκανικών χωρών θα δούμε σύντομα στις θεσσαλικές και λοιπές πόλεις, με την …φέτα και άλλα γαλακτοκομικά να πωλούνται στο δρόμο, με ότι αυτό σημαίνει για την υγιεινή και την ποιότητα των τροφίμων. Ίδιο έργο και για το τσίπουρο που θα μπορεί να διοχετεύεται χύμα από τους πάγκους πραγματικών ή υποτιθέμενων παραγωγών.

Αυτά προβλέπει νομοσχέδιο για το υπαίθριο εμπόριο το οποίο φέρνει στη Βουλή προς ψήφιση το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Με το νομοσχέδιο επέρχονται σημαντικές αλλαγές και ως προς τον τρόπο χορήγησης των αδειών, καθώς θα εφαρμόζεται σύστημα μοριοδότησης, ενώ νομιμοποιούνται θεσμοί που γνώρισαν ιδαίτερη άνθιση στα χρόνια της κρίσης, όπως για παράδειγμα οι αγορές καταναλωτών.

Για εκείνους πάντως που δεν φαίνεται να νοιάζεται το υπουργείο Οικονομίας είναι οι οργανωμένες επιχειρήσεις, είτε πρόκειται για γαλακτοκομικές είτε για αποστακτήρια που εμφιαλώνουν οινοπνευματώδη και ειδικά τσίπουρο. 

Αυτές θα δουν τον τζίρο τους να μειώνεται ακόμα περισσότερο καθώς θα δεχτούν ανταγωνισμό από  προϊόντα αμφιβόλου προέλευσης και ποιότητας τα οποία οι καταναλωτές θα σπεύδουν να αγοράσουν με μοναδικό δέλεαρ την φτηνή τιμή.

Ζημιωμένες φυσικά λόγω των νέων δεδομένων που εισάγει το νομοσχέδιο θα είναι και οι επιχειρήσεις λιανεμπορίου, είτε πρόκειται για σούπερ μάρκετ είτε για μπακάλικα.

Στην περιοχή της Θεσσαλίας το πρόβλημα αναμένεται ακόμα μεγαλύτερο καθώς οι βιομηχανίες και οι βιοτεχνίες που παράγουν προϊόντα του είδους- ιδιωτικές και συνεταιριστικές-  είναι αρκετές και προσπαθούν να σταθούν όρθιες κάτω από το ανελέητο σφυροκόπημα της υπέρμετρης φορολογίας.

Μεγάλος χαμένος θα είναι βέβαια και το ίδιο το κράτος καθώς, όπως είναι γνωστό, στις λαϊκές αγορές η φοροδοτική αντίληψη είναι μάλλον άγνωστη έννοια.

Τα κυριότερα σημεία του νομοσχεδίου σε ό,τι αφορά το υπαίθριο εμπόριο είναι τα ακόλουθα:

- Ορίζεται σύστημα μοριοδότησης για την κατανομή και τοποθέτηση των παραγωγών πωλητών στις κενές θέσεις των λαϊκών αγορών. Προτεραιότητα έχουν οι συνεταιρισμοί και σε περίπτωση ισοβαθμίας εξετάζονται κριτήρια όπως ο βαθμός παραβατικότητας, ο αριθμός μελών, η παλαιότητα της άδειας.

- Το 60% των προκηρυσσόμενων αδειών επαγγελματιών πωλητών υπαίθριου εμπορίου διατίθεται σε άτομα με αναπηρία τουλάχιστον 50%, σε πολύτεκνους και στα παιδιά τους, στους τρίτεκνους, σε γονείς ανηλίκων τεκνών με αναπηρία ή προστάτες ατόμων με αναπηρία, σε Ρομά, σε άτομα απεξαρτημένα, σε προστάτες μονογονεϊκών οικογενειών και σε αποφυλακισθέντες μετά την έκτιση μακρόχρονης ποινής. Το υπόλοιπο 40% χορηγείται σε ανέργους. Και σε αυτές τις περιπτώσεις εφαρμόζεται σύστημα μοριοδότησης με βασικό κριτήριο το εισόδημα.

- Θεσμοθετούνται οι αγορές καταναλωτών, οι λεγόμενες αγορές χωρίς μεσάζοντες, Τις αγορές αυτές επιτρέπεται να διοργανώνουν ενώσεις καταναλωτών, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚΟΙΝΣΕΠ), καθώς και συλλογικοί φορείς πολιτών - καταναλωτών που δεν είναι κερδοσκοπικοί, αφορούν στην ανάπτυξη της καταναλωτικής συνείδησης και προάγουν την αλληλεγγύη μεταξύ των πολιτών.

- Επιτρέπεται σε επαγγελματίες που έχουν πτωχεύσει να ζητήσουν τη χορήγηση αδείας, ισχύος έως ενός έτους και θέση σε λαϊκή αγορά για την πώληση αδιάθετων ειδών της επιχείρησης που διατηρούσαν. Η άδεια αυτή δεν μπορεί να ανανεωθεί ούτε και να μετατραπεί σε άδεια υπαίθριου εμπορίου.

• Οι άδειες, ισχύουσες και νέες, θα καταχωρούνται σε ηλεκτρονική βάση και δη στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης (ΟΠΣΠΑ).

• Στα προϊόντα που επιτρέπεται να πωλούν οι παραγωγοί στις λαϊκές αγορές προστίθενται και τα γαλακτοκομικά.

• Συνεχίζεται να επιτρέπεται η πώληση τσίπουρου διήμερων με μοναδική προϋπόθεση την άδεια απόσταξης από το οικείο τελωνείο. Η δυνατότητα πώλησης τσίπουρου και τσικουδιάς ως προϊόντων οικοτεχνίας προβλεπόταν και από τον προηγούμενο νόμο, του 2014. Ωστόσο, η συνέχιση της πρακτικής αυτής θεωρείται ότι ευνοεί τη διακίνηση του χύμα τσίπουρου με ό,τι αυτό σημαίνει για την απώλεια φορολογικών εσόδων και τον αθέμιτο ανταγωνισμό προς τους μεγάλους, επίσημους αποσταγματοποιούς. Σημειώνεται, εξάλλου, ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο καταδίκης από τις Βρυξέλλες, λόγω του ευνοϊκού καθεστώτος φορολόγησης του εν λόγω προϊόντος.

Υπενθυμίζεται ότι ο ΟΟΣΑ στη δεύτερη εργαλειοθήκη ανταγωνισμού είχε συστήσει είτε να απαγορευθεί η εμπορία του τσίπουρου διήμερων ή να συνεχισθεί υπό την προϋπόθεση ότι θα συνοδεύεται από τα απαιτούμενα παραστατικά. Υπενθυμίζεται ότι οι λεγόμενοι «διήμεροι» αποσταγματοποιοί αδειοδοτούνται για την παραγωγή μικρών ποσοτήτων, υποτίθεται αποκλειστικά για οικογενειακή χρήση.

Κώστας Τόλης (με πληροφορίες από Καθημερινή)