Tα «ανθεκτικά» περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων, ή – αλλιώς– ο λεγόµενος πληθωρισµός της απληστίας και η ισχυρή ζήτηση υπηρεσιών, χάρη στον τουρισµό, αλλά και η αύξηση του εισοδήµατος των Ελλήνων, είναι δύο βασικοί παράγοντες που εξηγούν τα υψηλά επίπεδα του πληθωρισµού στην Ελλάδα.

Σε συνδυασµό µε την επίδραση των πληµµυρών στη Θεσσαλία και το φαινόµενο των αυξήσεων του ελαιολάδου, η αποκλιµάκωση του δείκτη προς το 2% µετατίθεται για το β΄ εξάµηνο, εκτιµούν οι αναλυτές της Εθνικής Τράπεζας σε ειδική µελέτη µε θέµα «Πληθωρισµός και βραχυχρόνιες προκλήσεις», που δηµοσιεύθηκε χθες. Ο δείκτης διαµορφώθηκε στο 3,1% (3,2% ο εναρµονισµένος δείκτης µε την Ευρωζώνη) τον Απρίλιο, ενώ είχε υποχωρήσει στο 2,4% στα µέσα του 2023. Στην Ευρωζώνη ο εναρµονισµένος δείκτης τον Απρίλιο ήταν 2,4%.

Η µελέτη της ∆ιεύθυνσης Οικονοµικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας (επικεφαλής οικονοµολόγος Νίκος Μαγγίνας) µιλάει για «αδράνεια» του πληθωρισµού τους τελευταίους 7 µήνες. Αυτή η αδράνεια αποδίδεται πλέον κυρίως στην ανθεκτική ζήτηση, η οποία αντανακλάται στις τιµές των υπηρεσιών.

Προβλέπει µικρή επιβράδυνσή του στο 2,9% το β΄ τρίµηνο φέτος και µεγαλύτερη το β΄ εξάµηνο, πλησίον του 2%, ώστε να κλείσει στο 2,6% κατά µέσον όρο το 2024, όσο ακριβώς τον προβλέπει και η κυβέρνηση στο Πρόγραµµα Σταθερότητας. Η Alpha Bank σε πρόσφατη ανάλογη µελέτη είχε προβλέψει 2,6%-3%. Πάντως, οι αναλυτές της Εθνικής εκφράζουν και κάποια αβεβαιότητα, εξαιτίας των τάσεων επιτάχυνσης ενεργειακών και µη ενεργειακών πρώτων υλών τους τελευταίους µήνες.

Από τα πλέον ενδιαφέροντα στοιχεία της ανάλυσης της Εθνικής είναι τα εξής:

• Το 50% του πληθωρισµού τροφίµων (5,4% τον Απρίλιο) οφείλεται στο ελαιόλαδο. Το ελαιόλαδο είναι ελληνική υπόθεση, τόσο διότι οι τιµές του έχουν αυξηθεί υπέρµετρα σε σχέση µε άλλες χώρες (+63,7% τον Απρίλιο, προσθέτοντας 0,5 ποσοστιαίες µονάδες στον πληθωρισµό), όσο και γιατί η στάθµισή του στον δείκτη είναι µεγάλη (0,9% έναντι 0,2% στην Ευρωζώνη το 2024).

• Περίπου 5 ποσοστιαίες µονάδες από τη συνολική ανατίµηση στα τρόφιµα την τελευταία διετία οφείλονται στον πληθωρισµό της απληστίας, δηλαδή στην αύξηση των περιθωρίων κέρδους στη λιανική αγορά. Παρά τη µείωση των τιµών αρκετών πρώτων υλών και εισαγόµενων παραγωγικών εισροών, δεν προσαρµόσθηκαν τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς «λόγω της ισχυρής ζήτησης και των χρόνιων διαρθρωτικών αγκυλώσεων της ελληνικής αγοράς, αλλά και των διεθνών αλυσίδων διάθεσης µεταποιηµένων προϊόντων και πρώτων υλών». Οι αναλυτές επισηµαίνουν ότι αυτή η επίδραση του πληθωρισµού της απληστίας δείχνει να υποχωρεί από το β΄ εξάµηνο του 2023.

• Με τον δείκτη πληθωρισµού των τροφίµων στο 5,4% τον Απρίλιο, ο εκλαµβανόµενος αντίστοιχος δείκτης ήταν 6,4% για νοικοκυριά χαµηλότερου εισοδήµατος, 4,5% για νοικοκυριά µε υψηλότερα εισοδήµατα. Κάτι που δείχνει τη σηµασία της µείωσης των τιµών των τροφίµων για την ανακούφιση ενός µεγάλου ποσοστού του πληθυσµού.

• Ο δοµικός πληθωρισµός, εξαιρουµένων των τροφίµων και των καυσίµων, που ήταν 3% τον Απρίλιο, οφείλεται κατά 75% στις υπηρεσίες. Ο σχετικός δείκτης πληθωρισµού στις υπηρεσίες ήταν 3,7% τον Απρίλιο, µε ισχυρότερη δυναµική σε τοµείς που σχετίζονται µε τον τουρισµό, όπως η εστίαση (+5,2%), η διαµονή (+7,3% τα ξενοδοχεία) και οι µεταφορές (+15,1% οι αεροπορικές µεταφορές) ή απευθύνεται σε νοικοκυριά υψηλής αγοραστικής δύναµης (ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης).

Ειρήνη Χρυσολωρά, Καθημερινή