Της Faye Flam - Bloomberg

Για πολλούς κάτι ακούγεται "ύποπτο" όταν οι ειδικοί του κλάδου της δημόσιας υγείας μάς συμβουλεύουν να λάβουμε οποιοδήποτε εμβόλιο είναι διαθέσιμο, παρ’ όλο που ορισμένα εξ αυτών δείχνουν πολύ πιο ελπιδοφόρα ως προς τον βαθμό αποτελεσματικότητας σε σχέση με άλλα. Και είναι κατανοητό ότι οι άνθρωποι επιθυμούν να λάβουν το καλύτερο δυνατό εμβόλιο.

Ειδικά οι Αμερικανοί είναι εξοικειωμένοι με την ιδέα της επιλογής του καταναλωτή ανάμεσα στα διάφορα φαρμακευτικά προϊόντα - γιατί θα υπήρχε αλλιώς στις ΗΠΑ τόσο ευρεία άμεση διαφήμιση φαρμάκων απευθείας στον καταναλωτή;

100%

Αρκεί όμως να κλείσει κανείς τα αφτιά του στον "θόρυβο" και τότε υπάρχει μόνο ένα πράγμα το οποίο έχει σημασία: και τα τρία εμβόλια που έχουν εγκριθεί από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) της χώρας φαίνεται να λειτουργούν εξίσου καλά - κοντά στο 100% - στην πρόληψη της νοσηλείας και του θανάτου. Αυτό το μήνυμα έχει "αραιωθεί" στις αναφορές σχετικά με τα ποσοστά αποτελεσματικότητας για τα διάφορα εμβόλια.

Τα ποσοστά αποτελεσματικότητας για τα εμβόλια των Moderna και Pfizer ανέρχονται σε περίπου 95%, ενώ το πρόσφατα εγκεκριμένο εμβόλιο της Johnson & Johnson έχει να επιδείξει ένα λιγότερο εντυπωσιακό 72% στις ΗΠΑ και ακόμη χαμηλότερο ποσοστό σε κλινικές έρευνες που διενεργήθηκαν σε άλλες χώρες. Όπως λέει ο ειδικός επικοινωνίας κινδύνου Peter Sandman, οι άνθρωποι θυμούνται από το σχολείο ότι το 95% συνήθως κερδίζει βαθμό Α, ενώ το 72% στην καλύτερη περίπτωση βαθμό C (Γ).

Το πρόβλημα είναι ότι οι αριθμοί που αναφέρονται συχνότερα όσον αφορά τη μέτρηση της "αποτελεσματικότητας" μετρούν διάφορους βαθμούς συμπτωμάτων συν ένα θετικό τεστ - κριτήρια που ποικίλλουν από κλινική δοκιμή σε κλινική δοκιμή. Δεν μετρούν εκείνο που είναι το πλέον σημαντικό: προστασία έναντι νοσηλείας και θανάτου.

Και σε αυτό το πεδίο, και τα τρία εμβόλια είναι εξαιρετικά. Έτσι, οι εμπειρογνώμονες στη δημόσια υγεία δικαιολογούνται απόλυτα όταν προτείνουν στους ανθρώπους να πάρουν το πρώτο διαθέσιμο εμβόλιο που θα βρεθεί μπροστά τους.

Οι άνθρωποι δεν ανησυχούν μόνο για το θάνατο από τον Covid. Ανησυχούν επίσης για το λεγόμενο "μακρύ Covid" και τη μετάδοση της νόσου σε άλλους, ακόμη και αφού εμβολιαστούν. Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα δεδομένα για το εάν ο εμβολιασμός μειώνει τον κίνδυνο μακρού Covid για εκείνους που αρρωσταίνουν, ωστόσο όλα τα εμβόλια φαίνεται να μειώνουν τον αριθμό των ατόμων που πάσχουν από ήπια ασθένεια ή τα ασυμπτωματικά περιστατικά και, κατά συνέπεια, πιθανότατα μειώνουν τη μετάδοση του ιού.

Η διαφορετική τεχνολογία του εμβολίου της Johnson & Johnson

Ενώ τα εμβόλια των Pfizer και Moderna λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο, το εμβόλιο Johnson & Johnson λειτουργεί μέσω διαφορετικού μηχανισμού. Τα δύο πρώτα χρησιμοποιούν messenger RNA, ενώ το τελευταίο χρησιμοποιεί DNA, το οποίο μεταφέρεται στον πυρήνα των κυττάρων με ένα διαφορετικό είδος ιού, το οποίο ονομάζεται αδενοϊός, τροποποιημένο ώστε να μην μπορεί να αναπαραχθεί και να μην προκαλεί ασθένεια. Και τα τρία εμβόλια έχουν καλά δεδομένα ασφάλειας και όλα τους ωθούν το σώμα να παράγει Τ-λεμφοκύτταρα, τα οποία διατηρούν ένα είδος ανάμνησης της πρωτεΐνης και επιτίθενται σε αυτήν.

Ένας λόγος για τη φαινομενικά μεγάλη διαφορά στα ποσοστά αποτελεσματικότητας είναι ότι οι κλινικές δοκιμές πραγματοποιήθηκαν σε πολύ διαφορετικές ομάδες ανθρώπων.

Στη δοκιμή της Johnson & Johnson συμμετείχαν περισσότερα άτομα με υπέρταση, διαβήτη και HIV, καθώς και περισσότερα άτομα άνω των 60 ετών, αναφέρει η γιατρός μολυσματικών ασθενειών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Monica Gandhi. Τα αποτελέσματα της Johnson & Johnson προήλθαν επίσης από δοκιμές σε ανθρώπους στη Νότια Αφρική και τη Λατινική Αμερική, σε μια εποχή που οι νέες μεταλλάξεις του ιού ήταν ήδη ανεξέλεγκτες.

Το σημαντικό στοιχείο που πρέπει να σημειωθεί, λέει η Gandhi, είναι ότι κανείς ο οποίος έλαβε το εμβόλιο στις κλινικές δοκιμές - για οποιοδήποτε από τα εμβόλια - δεν νοσηλεύτηκε για Covid-19. Κανένας από αυτούς δεν πέθανε. Κανένας δεν είχε ούτε μια αρκετά σοβαρή περίπτωση ώστε να απαιτηθεί ιατρική παρέμβαση.

Η απουσία νοσηλειών και θανάτων στη δοκιμή της Johnson & Johnson φαίνεται ακόμη πιο εντυπωσιακή, δεδομένου ότι οι εθελοντές περιλάμβαναν άτομα που ήταν πιο ευάλωτα σε θάνατο από τον ιό. Η Ghandi λέει ότι θα συμβούλευε τους γονείς της, ηλικίας 80 και πλέον ετών, να λάβουν το συγκεκριμένο εμβόλιο εάν ήταν το πρώτο διαθέσιμο για εκείνους.

Ο κίνδυνος της αντίληψης περί "ανισότητας"

Νωρίτερα μέσα στο 2021, ο επιδημιολόγος του Πανεπιστημίου του Yale, Robert Hecht, μου είχε πει σε συνέντευξη ότι πίστευε ότι θα μπορούσαν να σωθούν περισσότερες ζωές με τον εμβολιασμό ανθρώπων σε λεγόμενα hotspot υπερμετάδοσης, όπου υπήρχε ασυνήθιστα υψηλό βάρος ασθενειών. Του τηλεφώνησα πρόσφατα και τον ρώτησα εάν το πλεονέκτημα της μίας και μόνης δόσης που έχει το εμβόλιο της Johnson & Johnson μπορεί να το καταστήσει μια καλή επιλογή γι’ αυτές τις περιοχές. Συμφώνησε μαζί μου, ωστόσο εξέφρασε ανησυχία για την αντίληψη που μπορεί να διαμορφωθεί ότι πρόκειται για ένα τάχα κατώτερο εμβόλιο, η χρήση του οποίου θα μπορούσε να προκαλέσει οργή περί φυλετικών ή κοινωνικοοικονομικών αδικιών.

Άλλοι ειδικοί παλεύουν επίσης με αυτό το ερώτημα, καθώς το εμβόλιο της Johnson & Johnson είναι φθηνότερο από τα υπόλοιπα εγκεκριμένα στις ΗΠΑ, χορηγείται σε μία και μόνη δόση και απαιτεί μόνον απλή ψύξη και όχι αποθήκευση σε βαθιά κατάψυξη. Αυτό θα το καθιστούσε μια πρακτική επιλογή για τον εμβολιασμό αστέγων, καθώς και των ανθρώπων σε δυσπρόσιτες αγροτικές περιοχές, αλλά και πάλι, οι ειδικοί έχουν να παλέψουν με την αντίληψη περί "ανισότητας".

Αυτή η ανησυχία δεν δικαιολογείται, δεδομένης εάν υπάρχει σωστή ερμηνεία των δεδομένων. Ακόμα και η υποψία περί "αδικίας" μπορεί να αποδειχθεί επιβλαβής. Η παροχή στους ανθρώπους της δυνατότητας να επιλέγουν μόνοι τους εμβόλια θα μπορούσε να βοηθήσει τους πιο διστακτικούς ανθρώπους να αισθάνονται περισσότερο ότι έχουν τον έλεγχο και να νιώθουν έτσι λιγότερο εξαναγκασμένοι - ωστόσο μπορεί να παρατείνει άθελά μας τη διάρκεια της πανδημίας.

Το να διακινηθεί το εμβόλιο μίας δόσης της J&J όσο το δυνατόν γρηγορότερα και με εστίαση στα hotspot υπερματάδοσης του ιού θα σώσει ζωές και θα επιταχύνει την επιστροφή σε κάποιο επίπεδο κανονικής ζωής. Εναπόκειται τώρα στην κοινότητα της δημόσιας υγείας να στείλει ένα σαφέστερο μήνυμα και να πείσει το κοινό.

Οι πιο σημαντικοί αριθμοί εδώ δεν είναι τα ποσοστά 95% ή 72%, αλλά ένα και μόνο ποσοστό, το 0%: είναι ο αριθμός των εμβολιασμένων ατόμων που έχουν πεθάνει από τον ιό. Όταν η έμφαση δοθεί σε αυτό, το μήνυμα υπέρ της λήψης του πρώτου διαθέσιμου εμβολίου θα μοιάζει πολύ πιο λογικό και πειστικό.

capital.gr