Μια νέα αγορά χιλιάδων επαγγελµατιών που θα προσφέρουν (µε το αζηµίωτο) τις υπηρεσίες τους σε υπερχρεωµένους επιχειρηµατίες δηµιουργείται µε την έναρξη λειτουργίας του εξωδικαστικού συµβιβασµού.

Με εκποµπές στην τηλεόραση, καταχωρήσεις στον Τύπο, στο Ιντερνετ και στα social media, αλλά ακόµα και από «στόµα µε στόµα», πολλοί δικηγόροι, οικονοµολόγοι, πρώην τραπεζικοί υπάλληλοι, αλλά και... αεριτζήδες αναζητούν µανιωδώς πελάτες, υποσχόµενοι «σίγουρα αποτελέσµατα» και διαγραφή οφειλών ύψους δεκάδων ή και εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ σε απελπισµένους και βουτηγµένους στα χρέη επιχειρηµατίες.

Τον δρόµο δείχνουν γραφεία του εξωτερικού που έχουν πολυετή πείρα και τεχνογνωσία, τα οποία έχουν έρθει και στη χώρα µας. Συχνά ζητούν από τον οφειλέτη που θα ζητήσει τη βοήθειά τους από 2.000 έως και 10.000 ευρώ «µπροστάντζα» για να αναλάβουν την υπόθεσή του, αλλά και ποσοστό 3%-5% επί του ποσού που θα γλιτώσει στο τέλος.

Για παράδειγµα, επιχειρηµατίας σε παραµεθόριο περιοχή, µε χρέη της τάξεως των 800.000 ευρώ, ζήτησε από δικηγορικό γραφείο της Αθήνας να τον εκπροσωπήσει στη διαπραγµάτευση για τον εξωδικαστικό συµβιβασµό. Του ζητήθηκε να καταβάλει άµεσα 3.000 ευρώ και 7.000 ευρώ µε την ολοκλήρωση της αίτησης, ενώ σε άλλες περιπτώσεις προτείνεται το ποσό να πληρωθεί σε τρεις δόσεις. Επιπλέον, το γραφείο ζήτησε και προµήθεια 4% επί του χρέους που θα διαγραφεί.

Μυρίστηκαν χρήµα

∆εν είναι µόνον αυτοί όµως. Ειδικά στην επαρχία ή ακόµα και σε χωριά, ξεφυτρώνουν διαρκώς πλέον επαγγελµατίες (και µη) που προσφέρονται να αναλάβουν τη διαδικασία ένταξης στον εξωδικαστικό συµβιβασµό για λογαριασµό οφειλετών που θέλουν να ενταχθούν στη ρύθµιση. Συχνά κάποιοι, ακόµα και µη ειδικοί, επικαλούνται την προηγούµενη εµπειρία τους (π.χ. πρώην διευθυντές τραπεζών που έκλεισαν) ή απλά και µόνο τις γνώσεις και γνωριµίες τους, µε τις οποίες υπόσχο- νται να ανοίξουν τις πύλες του παραδείσου για τους υπερχρεωµένους επιχειρηµατίες και επαγγελµατίες.

Στο παράδειγµα που αναφέρθηκε, αν ο οφειλέτης πετύχει διαγραφή χρεών 700.000 ευρώ, τότε το 4% της «µεσιτείας» θα σηµαίνει αµοιβή ύψους 38.000 ευρώ που θα βγουν µέσα σε 2-3 µήνες δουλειάς αν κλείσει µε επιτυχία η υπόθεση. Αλλά και σε περίπτωση αποτυχίας, η αµοιβή δεν θα πέσει κάτω από τα 10.000 ευρώ. Το πιο ενδιαφέρον ίσως για τους επαγγελµατίες του είδους είναι ότι σε κάθε περίπτωση διασφαλίζουν την είσπραξη της αµοιβής τους.

Μια και ο πελάτης τους θεωρείται σχεδόν κατεστραµµένος, σε περίπτωση επιτυχίας της διαπραγµάτευσης θα έχουν εντάξει και τη δική τους αµοιβή στα ακούρευτα χρέη του που θα είναι καλά υπολογισµένο ότι µπορεί να τα πληρώνει. Ποντάρουν δηλαδή στον νόµο που προβλέπει τη διαγραφή των χρεών προς παλιούς πιστωτές του πελάτη τους προκειµένου να µπορέσουν να εισπράξουν την αµοιβή που προβλέπει η σύµβαση ανάθεσης που υπέγραψαν µαζί του.

Από την άποψη αυτή, το φαινόµενο θυµίζει την άνθηση των εταιρειών συµβούλων ανάπτυξης και ένταξης στα προγράµµατα του ΕΣΠΑ, οι οποίες γνώρισαν µεγάλες δόξες από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 µέχρι τη στιγµή που ξέσπασε η µεγάλη οικονοµική κρίση. Και στην περίπτωση αυτή, οι σύµβουλοι εισπράττουν την προµήθεια απευθείας από την επιδότηση που βγαίνει στον πελάτη τους, άρα πληρώνονται µε κοινοτικά ή δηµόσια αναπτυξιακά κονδύλια.

Παραπέµπει όµως και στα γνωστά «γραφεία διεκπεραίωσης γενικών υποθέσεων» που ανοίγουν παραδοσιακά έξω από δηµόσιες υπηρεσίες (εφορίες, υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών κ.λπ.) προκειµένου να αναλάβουν αιτήσεις και διαδικασίες του ∆ηµοσίου, απαλλάσσοντας τους πελάτες τους από ταλαιπωρία και λάθη άγνοιας - ή και υποσχόµενα άµεση εξυπηρέτηση... από το παράθυρο.

Ζεστό χρήµα

Η αγορά που ανοίγει µυρίζει αµοιβές δεκάδων εκατ. ευρώ, ανάλογα µε το πόσα από τα πάνω από 300 δισ. ευρώ των χρεών σε ∆ηµόσιο, τράπεζες, προµηθευτές και εργαζόµενους θα ρυθµιστούν ή θα διαγραφούν. Οι αµοιβές φαντάζουν πολύ υψηλές αν κάποιος θεωρήσει ότι η δουλειά είναι απλώς να συγκεντρωθούν τα στοιχεία του φακέλου της αίτησης. Η γραφειοκρατία είναι µόνο ένα µέρος της όλης διαδικασίας. Στην πραγµατικότητα απαιτείται και ειδική µελέτη βιωσιµότητας, που είναι το κλειδί της επιτυχίας στην όλη διαπραγµάτευση.

Αν αυτή φανεί πειστική και τεκµηριωµένη, µπορεί να οδηγήσει σε ριζική λύση του προβλήµατος υπερχρέωσης του οφειλέτη. Η περαιτέρω διαπραγµάτευση, που γίνεται ηλεκτρονικά µέσω της πλατφόρµας του εξωδικαστικού συµβιβασµού, είναι σχετικά αυτοµατοποιηµένη και οι εκπρόσωποι των πιστωτών (∆ηµόσιο, τράπεζες κ.λπ.) έχουν συγκεκριµένες οδηγίες που δεν αφήνουν ιδιαίτερα περιθώρια για µεγάλα deals µε τους πιστωτές αν εξαρχής ο φάκελος δεν έχει στοιχειοθετηθεί σωστά. Αλλά η αποτυχία µπορεί και να έχει µικρή σηµασία µόνο για τον «µεσάζοντα» που τυχόν δεν έχει αφιερώσει την προσπάθεια που απαιτείται για να φτάσει στο ποθητό για τον οφειλέτη αποτέλεσµα, εάν αρκείται στα λεφτά που εισέπραξε προκαταβολικά.

Για τον λόγο αυτό πολλοί επιλέγουν να απευθύνονται σε µεγάλα γραφεία που χρεώνουν εκατοντάδες ευρώ κάθε εργατοώρα και ζητούν προµήθεια 4%-5% (όπως ήταν κάποτε οι αµοιβές για... µεσίτες ακινήτων), θεωρώντας έτσι ότι και ο εκπρόσωπος στον οποίο αναθέτουν τις εργασίες αυτές έχει συµφέρον και προσβλέπει σε µερίδιο από την επιτυχία.

Πάντως, συµφωνίες για λεφτά και αµοιβές κάτω από το τραπέζι δεν φαίνεται να έχουν θέση, εκτός αν υπάρχουν εµπιστοσύνη και... µπόλικο µαύρο χρήµα από το οποίο ο οφειλέτης υπόσχεται να πληρώσει τον µεσολαβητή που προσέλαβε. Αυτός όµως αναλαµβάνει τότε και το ρίσκο να µην πληρωθεί τελικά ποτέ. Και αυτό γιατί αν η αµοιβή ζητηθεί ως έξτρα ποσό από όσα συµφωνηθεί µε τη ρύθµιση ότι πρέπει να πληρώνει ο οφειλέτης, µπορεί να µην καταφέρει και πάλι να καταβάλει τα επιπλέον λεφτά (38.000 ευρώ στο παράδειγµα) που υποσχέθηκε στον σύµβουλο διαπραγµάτευσης που τον εκπροσώπησε. Αντιθέτως, στις περισσότερες περιπτώσεις (π.χ. αν ο οφειλέτης χρωστάει σήµερα 800.000 ευρώ και µείνει τελικά µε χρέος 100.000 ευρώ για να καταστεί «βιώσιµο») το «κούρεµα» θα έχει υπολογιστεί ώστε να µπορεί στο µέλλον ο οφειλέτης να πληρώνει κανονικά τόσο την αµοιβή του συνεργάτη του όσο και τα κουρεµένα πια χρέη του.

Κωστής Πλάντζος (Πρώτο Θέμα)